Hydroterapeuci ze Świdnicy ▪ Edmund Nawrocki

Opublikowano: 24 maja 2012, Odsłon: 2 885
  • W XVIII wieku Świdnica była ośrodkiem propagującym wodolecznictwo czyli hydroterapię. Leczenie to zalecali świdniccy lekarze z rodziny Hahnów. Mieli oni na świdnickim Rynku zachowaną do dziś kamienicę numer 27, na której fasadzie znajduje sie dwudziestowieczny kartusz herbowy. Kogut z herbu nawiązuje do nazwiska posesorów budynku („der Hahn” to po niemiecku kogut).

    Mieszczańska rodzina Hahnów przez kilka pokoleń należała do najznaczniejszych w Świdnicy. Jej dwaj męscy przedstawiciele byli pastorami Kościoła Pokoju, ale to ich następcy przynieśli nazwisku oraz miastu rozgłos wykraczający daleko poza granice Śląska i wpisujący ich na zawsze do historii medycyny.

    Starszy z nich, Siegmund Hahn, urodził się w Świdnicy 23 listopada roku 1664 jako syn Gottfrieda Hahna (1622-1695) – pastora Kościoła Pokoju. Po studiach medycznych w Lipsku i Lejdzie (w Holandii) uwieńczonych dysertacją doktorską uzyskał tytuł doktora nauk medycznych i wyruszył w podróż po Europie celem dodatkowego kształcenia. Przebywał przez dłuższy we Francji, między innymi także w Lyonie. Ostatecznie powrócił do rodzinnego miasta i zamieszkał w Świdnicy na stałe. Przez pewien czas był nominalnie lekarzem nadwornym syna króla Jana III Sobieskiego (1629-1696), królewicza Jakuba Ludwika Sobieskiego (1667-1737) mieszkającego w Oławie. W 1730 roku odkrył źródło w Pieszycach, z którego wodę uznał za panaceum na wszystkie ludzkie choroby i dolegliwości. W 1732 roku wydał nawet publikację zatytułowaną „Peterswalder Gesundbrunne” („Pieszyckie źródło zdrowia”) zawierającą wyniki jego badań nad wodą źródlaną z tej wsi. W Świdnicy leczył głównie zalecając picie zimnej wody, zimne okłady i kąpiele. Najbardziej znaną jego pracą była wydana w roku 1738 w Świdnicy książka o dwujęzycznym łacińsko-niemieckim tytule „Psychroluposia vetus renovata, jam recocta, wieder aufgewärmtes alt kalt Bad und Trinken” co w tłumaczeniu na język polski brzmi mniej więcej jak: „Na nowo odgrzana stara zimna kąpiel i napój”.

    Siegmund Hahn zmarł 6 października 1742 roku do końca życia ciesząc się dobrym zdrowiem i został pochowany na cmentarzu przy Kościele Pokoju. Był dwukrotnie żonaty, pierwszy raz w roku 1692 z Kathariną Sophią Grass, a po jej śmierci poślubił Marię Susannę Franz w roku 1695.

    Jego syn z drugiego małżeństwa, Johann Siegmund Hahn urodził się w Świdnicy 13 września 1696 roku. Po ukończeniu świdnickiej szkoły ewangelickiej podjął studia na lipskim uniwersytecie. 11 lutego 1717 roku uzyskał tytuł magistra nauk medycznych, a jeszcze w tym samym roku 28 października obronił w Lipsku doktorat. Po powrocie do rodzinnej Świdnicy prowadził w niej praktykę lekarską. Wzbogacił metodę leczenia stosowaną przez ojca – której był kontynuatorem – o osiągnięcia lekarzy angielskich. W roku 1733 ożenił się z córką pastora ze wsi Trzebnice w dzisiejszym powiecie polkowickim Susanną Sophią Heinke. Napisał dzieło medyczne „Unterricht von Krafft und Würckung des frischen Wassers in die Leiber der Menschen, besonders der Krancken, bey dessen innerlichen und äusserlichen Gebrauch…” („Nauka o sile i działaniu świeżej wody na ciało ludzkie szczególnie chore przy jej użyciu zewnętrznym i wewnętrznym”) wydane w Świdnicy w roku 1738, w którym usystematyzował i szczegółowo opisał stosowane przez ojca i siebie metody wodolecznictwa. Praca ta po raz ostatni została wznowiona w roku 1898 i było to już jej szóste wydanie. J. S. Hahn wyleczył szereg osób, szczególnie z chorób skórnych, zalecając im zimne kąpiele wodne. Sam ponoć kąpał się codziennie rano w wannie z lodowatą wodą ustawioną pod namiotem na świeżym powietrzu. Johann Siegmund Hahn zmarł 27 lipca 1773 roku w Świdnicy i pochowany został tak jak jego ojciec na cmentarzu przy Kościele Pokoju. Oprócz działalności medycznej był również zaangażowany w życie religijne miasta. Pełnił przez 22 lata funkcję kuratora świdnickiej parafii ewangelickiej. Jego starszym bratem był Johann Gottfried Hahn (1694-1753) również lekarz z wykształcenia, związany zawodowo z Wrocławiem.

    Za wskrzesiciela oraz kontynuatora wodolecznictwa Hahnów uważany jest Vincenz Priessnitz (1799-1851) od nazwiska którego pochodzi polski wyraz „prysznic”.

    Z dorobku naukowego „wodnych Hahnów” korzystał w drugiej połowie XX wieku słynny ksiądz katolicki Sebastian Kneipp (1821-1897) - największy spadkobierca i propagator medycyny Hahnów, którego książkę o hydroterapii zatytułowaną „Meine Wasserkur” wydano po polsku już w roku 1895 i od tego czasu była ona wielokrotnie wznawiana w naszym języku pod tytyłem „Moje leczenie wodą”. Kneipp był proboszczem w bawarskim Bad Wörishofen gdzie jest dziś jego pomnik oraz otwarte w 1986 roku Sebastian-Kneipp-Museum, w którym znajdują się też eksponaty związane ze świdnickimi wodolecznikami. W samej Świdnicy o znanych niegdyś Hahnach dziś wiedzą tylko nieliczni.


    Kategoria: Znani i nieznani Świdniczanie oraz związki wybitnych ze Świdnicą

  • Dodaj komentarz

    Dodaj komentarz