Niemiecki zespół artystyczny (1950-1958) ▪ Edmund Nawrocki

Opublikowano: 19 maja 2012, Odsłon: 2 220
  • W styczniu 1950 r. Niemiec świdniczanin Erwin Peterek założył w Świdnicy grupę artystyczną nazwaną „Neues Deutschland” („Nowe Niemcy”). W grupie tej znaleźli się artyści-amatorzy narodowości niemieckiej i też kilku Polaków. Zespół posiadał własną 14-osobową orkiestrę.

    Pierwszy występ zespołu – „Wielka rewia” – odbył się 30 marca 1950 r. Widzowie oglądali fragmenty operetek śpiewane po niemiecku i występy baletowe. Przedstawienia odbywały się w różnych miastach Dolnego Śląska, głównie w Świdnicy i w Wałbrzychu, i cieszyły się dużą frekwencją. Oprócz „Wielkiej rewii” dawano też cykl występów zatytułowanych „W krainie operetki”.

    W okresie od 30 kwietnia 1953 r. do 30 czerwca 1955 r. władze komunistyczne nie zezwalały na występy niemieckiego zespołu. Wtedy członkowie orkiestry i niektórzy soliści grali i śpiewali na zabawach tanecznych urządzanych przeważnie w sali byłego domu kultury ZWAP w Świdnicy.

    Wznowienie działalności rozrywkowo-artystycznej zespołu nastąpiło pod opieką ówczesnego przewodniczącego Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu, Ostapczuka. Zespół działał jako „Sekcja Artystyczna Komitetu Kulturalno-Oświatowego Niemców w Świdnicy” i nazywany był „Niemieckim Zespołem Operetkowym w Świdnicy”. W „Wojewódzkim Przeglądzie Niemieckich Zespołów Artystycznych” w 1956 r. we Wrocławiu zajął pierwsze miejsce. Zdobył uznanie za wybitne osiągnięcia artystyczne na „Centralnych Eliminacjach Niemieckich Amatorskich Zespołów Artystycznych” w Koszalinie. Występował nawet w Szczecinie, we Wrocławiu, Legnicy, Jaworze i w innych dolnośląskich miastach.

    Od 1957 r. władze Polski Ludowej umożliwiały emigrację do Niemiec zamieszkałym w Polsce osobom narodowości niemieckiej. Świdnicki zespół tracił powoli członków. Mogłem jeszcze obejrzeć jedno z ostatnich przedstawień pełnoobsadowych w teatrze świdnickim w grudniu 1957 r., w którym występowały moje uczennice z niemieckojęzycznych klas Liceum Pedagogicznego. Nie byłem jednak obecny na ostatnim przedstawieniu odbytym 25 maja 1958 r.

    Istniejące wtedy w Polsce „Niemieckie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne” uhonorowało „twórcę i kierownika niemieckiego zespołu operetkowego w Świdnicy” Erwina Peterka dyplomem uznania wystawionym w Wałbrzychu 15 lipca 1958 r. Wkrótce potem wyjechał on do Niemiec.

    W 1996 r. w Świdnicy ukazała się napisana po niemiecku książka „Die roten Stiefel”, w której Erwin Peterek, przy współpracy znanego działacza na polu zbliżenia niemiecko-polskiego, świdniczanina Klausa Goldmanna, opisał dzieje założonego przez siebie zespołu.

    W maju 1998 r., w czterdziestą rocznicę zakończenia działalności „zespołu operetkowego w Świdnicy”, przybyli do naszego miasta z Niemiec byli artyści-amatorzy, którzy ongiś występowali zespole. Spotkanie rozpoczęli od udziału w uroczystym nabożeństwie ekumenicznym w kościele Pokoju odprawionym przez ewangelicko-augsburskiego pastora Waldemara Pytla i katolickiego księdza prałata Bolesława Kałużę z Grodziszcza. Ks. Kałuża podkreślił, że powojenna działalność zespołu artystycznego była prekursorem pojednania niemiecko-polskiego na ziemi świdnickiej.

    Na „balu lampionowym”, w sobotę 6 czerwca 1998 r. w Witoszowie, odbyło się spotkanie niemieckich członków zespołu z ich polskimi kolegami, z którymi w trudnych latach powojennych łączyła ich przyjaźń i idea wspólnej działalności artystycznej.


    Kategoria: Historia Świdnicy 1945-1989

  • Dodaj komentarz

    Dodaj komentarz