Horst Adler

Lichey – pacyfista ze Świdnicy ▪ Horst Adler, Edmund Nawrocki

Kapitan w stanie spoczynku Georg Lichey, celowo wymieniający przy swoim nazwisku stopień wojskowy, był w Świdnicy w czasach Republiki Weimarskiej bardzo znaną i kontrowersyjną osobistością. Urodził się 16 grudnia 1886 roku w Gdańsku. Pochodził z rodziny zasiedziałej w okolicy Świdnicy co najmniej od XVIII wieku. Tak jak i jego ojciec, uczęszczał do świdnickiego gimnazjum i […]

Hitler w Świdnicy ▪ Horst Adler (z języka niemieckiego przełożył i uzupełnił: Edmund Nawrocki)

Ruch narodowosocjalistyczny dotarł do Świdnicy stosunkowo wcześnie, bo już w 1925 roku powstała tutaj komórka partii hitlerowskiej. Hitlerowski wielkorządca tak zwanego Generalnego Gubernatorstwa, zbrodniarz wojenny Hans Frank (1900-1946), jeszcze na krótko przed wykonaniem na nim po procesie norymberskim wyroku śmierci, wspominał swoje spotkanie z prezesem sądu w Świdnicy von Loefenem. Zetknął się z nim na […]

Friedrich Julius Schmidt – historyk świdnicki ▪ Horst Adler (z języka niemieckiego przełożył i uzupełnił: Edmund Nawrocki)

Prawie sto dwadzieścia lat temu, 20 września 1892 roku zmarł w wieku 77 lat w Świdnicy były prorektor (w dzisiejszym pojęciu wicedyrektor) gimnazjum profesor doktor Friedrich Julius Schmidt, którego uważać można za twórcę świdnickiej historii regionalnej. Jego dwutomowa historia miasta Świdnicy „Geschichte der Stadt Schweidnitz” ukazała się w roku 1846 (I tom – 417 stron) […]

Muzeum Richthofenów ▪ Horst Adler (z języka niemieckiego przełożył: Edmund Nawrocki)

W roku 1901 major baron Albrecht von Richthofen i jego żona Kunigunde z domu von Schickfuss, zamieszkali w willi przy dzisiejszej ulicy generała Władysława Sikorskiego 19. Urodzony w 1892 roku we Wrocławiu ich najstarszy syn Manfred miał wtedy 9 lat, a jego brat Lothar – 7. Manfred – nim poległ śmiercią bohatera 21 kwietnia 1918 […]

Zarys dziejów parafii katolickiej w Świdnicy ▪ Horst Adler (z języka niemieckiego przełożył i uzupełnił: Edmund Nawrocki)

W średniowieczu Świdnica była drugim po Wrocławiu najważniejszym miastem Śląska. Wrocławiowi ustępowała tylko wielkością liczby mieszkańców i co za tym idzie – wielkością obszaru. Przejawiało się tu ożywione życie religijne. Obok gotyckiego kościoła parafialnego, znajdowały się tu klasztory franciszkanów i dominikanów oraz komandoria Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą. Było też dwanaście kaplic i trzy szpitale (przytułki […]

Noc Kryształowa i pogrom Żydów w Świdnicy ▪ Horst Adler (z języka niemieckiego przełożył i uzupełnił: Edmund Nawrocki)

W Trzeciej Rzeszy Niemieckiej, w nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku hitlerowcy zorganizowali masowe zajścia antysemickie. Spłonęło wówczas 281 synagog i zniszczono około 7500 sklepów żydowskich. Zalegające ulice szkło z rozbitych okien wystawowych, przypominające rozbity kryształ, dało początek nazwania owej nocy „nocą kryształową” (Kristallnacht). Dziś już tylko fragmentarycznie możemy odtworzyć wydarzenia tragicznej „nocy […]

Świdnica za czasów Hitlera aż do wybuchu drugiej wojny światowej ▪ na podstawie niemieckojęzycznego tekstu Horsta Adlera z Ratyzbony opracował: Edmund Nawrocki

Wybory do parlamentu Rzeszy (Reichstagu) w dniu 5 marca 1933 r. nie przyniosły partii hitlerowskiej absolutnej większości. Umożliwiły jednak jej osiągnięcie większości w koalicji z Niemieckonarodową Partią Ludową. Wyniki wyborów w Świdnicy były następujące: NSDAP – 44,9%, Niemieckonarodowa Partia Ludowa – 10,1%, Socjaldemokratyczna Partia Niemiec – 23,2%, Partia Centrum – 13,7%, Komunistyczna Partia Niemiec – […]

Świdnica pod koniec istnienia Republiki Weimarskiej ▪ na podstawie niemieckojęzycznego tekstu Horsta Adlera z Ratyzbony opracował: Edmund Nawrocki

Od jesieni 1929 r. partia Adolfa Hitlera, Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotnicza (NSDAP) zwiększyła szeregi swoich zwolenników. Wykazały to wybory do sejmu Rzeszy (Reichstagu) z 14 września 1930 r. Wybory te jeszcze w dniu 28 maja 1928 r. dały hitlerowcom jedynie 1,94% głosów, a socjaldemokratom 31,7%. Teraz hitlerowcy uzyskali już 26,8% głosów, a socjaldemokraci – tylko […]

Przedwojenne dzieje Fabryki Wagonów "Świdnica" ▪ Horst Adler (z języka niemieckiego przełożył i uzupełnił: Edmund Nawrocki)

Na terenie, który dziś zajmuje Fabryka Wagonów „Świdnica” S.A., działał do r. 1945 najnowocześniejszy na Dolnym Śląsku zakład naprawczy wagonów towarowych (Reichsbahnausbesserungswerk). Budowę zakładu planowano już przed pierwszą wojną światową. W drugiej połowie XIX stulecia rozbudowywano intensywnie linie kolejowe na Śląsku. Wymagało to dbałości o park wagonowy. Istniejące we Wrocławiu i w Gliwicach zakłady naprawiające […]

Powstanie miejsca pamięci Richthofena w Świdnicy ▪ Horst Adler (z języka niemieckiego przełożył: Edmund Nawrocki)

Gdy Manfred von Richthofen ostatni raz przed śmiercią odwiedził Świdnicę, która nie była miejscem jego urodzenia, ale jego „małą ojczyzną”, zarząd miasta wręczył mu kosz kwiatów, w którym znajdował się także mały dąb. Manfred wypowiedział wtedy życzenie, aby to małe drzewko zasadzić w parku. Ponieważ drzewko to niezbyt się rozwijało, zasadzono na wiosnę 1918 roku […]

Fundacja Kessla ▪ Horst Adler (z języka niemieckiego przełożył i uzupełnił: Edmund Nawrocki)

Adolf Kessel urodził się 8 marca 1824 r. we Wrocławiu. Ojciec jego był urzędnikiem sądowym. Dzieciństwo spędził w Lądku Zdroju. W szkole podstawowej zetknął się z nędzą dzieci pochodzących z rodzin tkaczy. Przez pewien czas pracował w służbie sądowej, a potem przyjął posadę u hrabiego Henckla von Donnersmarck w Wieszczynie koło Prudnika. Towarzyszył mu na […]

Scroll to Top