Badania sondażowe w Modliszowie

Opublikowano: 28 marca 2009, Odsłon: 3 780

W sobotę 28 marca 2009 r. Stowarzyszenie Ochrony i Badań Zabytków Prawa zorganizowało akcję wydobycia i ponownego posadowienia kamiennego krzyża we wsi Modliszów w gminie wiejskiej Świdnica. Celem przedsięwzięcia było lepsze wyeksponowanie obiektu z jednoczesnym zbadaniem i ukazaniem umieszczonego na nim rytu.

Krzyż stojący w południowo-wschodnim rogu skrzyżowania drogi wojewódzkiej 379 Wałbrzych-Świdnica z lokalną drogą z Modliszowa do Lubachowa na wysokości około 458 m n.p.m. wykonany został ze zlepieńca i reprezentuje unikalny na terenie Polski zabytkowy pomnik pojednania w formie przejściowej od krzyża do kapliczki. Ten wyjątkowy zabytek dawnego prawa wystawiony został w 1409 r. po dokonaniu zabójstwa na osobie niejakiego Mikołaja Dreylinga.

Za zgodą i dzięki uprzejmości właścicieli terenu, na którym posadowiony jest kamienny obiekt przystąpiono do zaplanowanych działań porządkowych oraz badawczych, które rozpoczęto o godzinie 9.30, a zakończono o 14.30.

Realizując te prace wykonano wykop o wymiarach 140 cm na 100 cm i głębokości 100 cm, a następnie wydobyto krzyż. Po oczyszczeniu powierzchni krzyża dał się zauważyć zarys rytu w całej okazałości. W dotychczasowej literaturze przedmiotu był on błędnie identyfikowany i opisywany jako ciupaga albo siekiera. W rzeczywistości jest to jednak ryt najprawdopodobniej przedstawiający średniowieczny tasak lub kord z XIV w. Górna część rytu (głowica, rękojeść i jelec) jest już bardzo zatarta w wyniku erozji materiału, z którego wykonano pomnik pojednania.

Krzyż posadowiono z przesunięciem ok. 0,5 m w górę skarpy (w kierunku wschodnim) i podwyższono o ok. 50 cm w stosunku do pierwotnego stanu przed rozpoczęciem prac.

W sobotnich działaniach przy modliszowskim krzyżu zaangażowane były następujące osoby z szeregów Stowarzyszenia Ochrony i Badań Zabytków Prawa: Jan Adamus – Wałbrzych, Ryszard Czopek – Tychy, Arkadiusz Dobrzyniecki – Wrocław, Marcin Paternoga – Wrocław, Honorata Rutka – Gajków, Andrzej Sośnierz – Katowice, Daniel Wojtucki – Wrocław, Stanisław Zobniów – Wrocław.

Bezpośredni nadzór konserwatorski nad prowadzonymi pracami terenowymi sprawował Marek Kowalski – pracownik wałbrzyskiej Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków we Wrocławiu.