Kościoły i religie

Na podstawie pozwolenia cesarskiego z 13 sierpnia 1652 roku przystąpiono do wytyczenia miejsca na budowę ewangelickiego Kościoła Pokoju w Świdnicy. Miał on być zbudowany poza murami miejskimi, na wolnym terenie położonym na wschód od zabudowy miejskiej. 23 września 1652 roku, w obecności władz w osobach starosty krajowego barona Ottona von Nostitza i głównego komendanta śląskich […]

Zachowały się sprawozdania z dawnych obchodów okrągłych rocznic rozpoczęcia budowy Kościoła Pokoju w Świdnicy, między innymi sprzed ponad dwustu i stu lat. W 1802 roku rocznicę 150-lecia obchodzono 23 września. W przeddzień rano w Kościele Pokoju odprawiono ewangelickie nabożeństwo, a po południu – nieszpory. Pod wieczór będący kompozytorem i muzykiem katolicki opat Vogler dał koncert […]

W średniowieczu w pobliżu kościoła istniał szpital (przytułek dla ubogich, niezdolnych do pracy, utrzymywany z przekazywanych na jego rzecz darów i po części – z funduszy miejskich) ufundowany w roku 1267. Opiekowali się nim zakonnicy – krzyżowcy z Czerwoną Gwiazdą. W 1340 roku książę świdnicko-jaworski Bolko II Mały (1309/1312-1368) ufundował im tak zwaną komandorię (własność […]

18.10.1980 – Po latach cierpliwego kołatania u władz o zezwolenie na budowę kościoła w Świdnicy komunistyczny wojewoda wałbrzyski magister Antoni Trembulak podpisuje zgodę na budowę świątyni na osiedlu Młodych. Nie czyni tego z dobrej woli, ale pod naporem 20 tysięcy podpisów parafian i żądań (jeden z postulatów) NSZZ „Solidarność” Ziemi Świdnickiej. 06.01.1981 – Jego Ekscelencja […]

Około roku 1953 klucz od świdnickiego Kościoła Pokoju był w rękach pani Z., osoby obdarzonej chorobliwą fantazją. Turystom zwiedzającym kościół zwykła się ona przedstawiać jako córka cesarza Wilhelma II (z nieprawego łoża), u którego matka jej była rzekomo pokojówką. Opowiadała też, że „król szwedzki Gustaw Adolf, ciągnący z wojskami przez Świdnicę, wymógł na cesarzu Ferdynandzie […]

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że w pobliżu sklepu motoryzacyjnego „AUTO CZĘŚCI” przy ulicy Westerplatte 44 istniał niegdyś kościół i szpital dla trędowatych kobiet. Kościół ów, a właściwie kościółek, po raz pierwszy pojawia się w źródłach w 1299 roku. Na jego utrzymanie mieszczanie świdniccy składali liczne darowizny i obdarowywali go podobnie jak szpital wieloma datkami. […]

Niemal w samym cieniu świdnickiej katedry u wylotu ulicy Westerplatte znajduje się mały, niepozorny kościółek pod wezwaniem Świętego Krzyża. Na pozór nie wyróżnia się właściwie niczym spośród innych budowli sakralnych miasta i jego zabytków. Nie posiada ani monumentalnej konstrukcji, ani wspaniałego wyposażenia wnętrz. Pomimo to jest jednak cennym zabytkiem, z uwagi na swoją bogatą historię, […]

Jednym z przybramnych kościołów wybudowanych w średniowieczu był kościółek pod wezwaniem świętego Wawrzyńca.Ten niewielki obiekt sakralny powstał przed 1378 rokiem i znajdował się początkowo „przed najbardziej zewnętrzną bramą miejską, na rozdrożu, skąd można iść do Kliczkowa i w kierunku szpitala pod wezwaniem Świętego Ducha”. Dokładna lokalizacja tego miejsca sprawia obecnie spore trudności. Najbardziej prawdopodobna hipoteza […]

Kościół zbudowano pierwotnie jako klasztorny dla sióstr urszulanek, które od 1700 r. przebywały w Świdnicy i zajmowały się nauczaniem dziewcząt. W latach 1711-1739 wykupiły one kilka kamienic mieszczańskich przy ul. Kotlarskiej, w miejsce których wznoszono od r. 1731 szkołę, kościół, klasztor i od 1831 r. przy ul. Budowlanej 8 – domek dla księdza kapelana. Budynki […]

Za niemieckich czasów w Świdnicy była tylko jedna rzymskokatolicka parafia – przy kościele pw. św. Stanisława i św. Wacława, czyli – jak świdniczanie mówią potocznie – przy „dużym kościele”. W roku 1946, a więc już za polskich czasów, powstała w naszym mieście druga rzymskokatolicka parafia – przy „małym kościółku”, czyli przy kościele pod wezwaniem św. […]

Jakiś czas temu głośną stała się sprawa kradzieży kilkuset XVI-XVIII-wiecznych dokumentów z krakowskiego Archiwum Państwowego mającego swą siedzibę na Wawelu. Część z nich została sprzedana w antykwariatach. Kradzieży dokonały osoby, które sprawowały opiekę nad archiwum. Również przy świdnickim Kościele Pokoju znajduje się stosunkowo cenny zbiór dokumentów i księg metrykalnych. Według spisu z 1932 roku, zawierał […]

Jeszcze po drugiej wojnie światowej zacietrzewieni fanatycy baczyli, aby tylko duchownych katolickich nazywać księżmi. Duchownych protestanckich należało nazywać pastorami, greckokatolickich i prawosławnych – tylko popami. Z czasem przyjęło się nazywanie wszystkich duchownych chrześcijańskich księżmi. Tak nazywa ich nawet papież i biskupi polscy z prymasem na czele. Różne pisma katolickie, jak „Tygodnik Powszechny” czy „Gość Niedzielny”, […]

Przez wiele lat po zakończeniu drugiej wojny światowej, w prasie i nawet w przewodnikach turystycznych szerzono brednię, że pozwolenie na budowę świdnickiego Kościoła Pokoju zakazywało używania przy budowie gwoździ i nakazywało ukończenie budowy w ciągu roku. Obie brednie pokutują niestety i w XXI wieku, o czym między innymi świadczą artykuły w „Gazecie Wrocławskiej” czy nieukazującym […]

Niedziela 25 czerwca 1995 roku była niedzielą zmian w świdnickim kościele rzymskokatolickim. Nowym proboszczem parafii pod wezwaniem św. Stanisława i św. Wacława, a zarazem dziekanem dekanatu Świdnica-Wschód został ksiądz kanonik Jan Bagiński, dotychczasowy proboszcz i dziekan w Wiązowie koło Strzelina. Duszpasterzujący w świdnickiej bazylice przez 12 lat ksiądz dziekan i kanonik Ludwik Sosnowski objął parafię […]

Historycy sztuki przyjmują, że namalowany na desce obraz Najświętszej Marii Panny, wiszący obecnie w kaplicy Matki Boskiej Świdnickiej kościoła pw. świętych Stanisława i Wacława w Świdnicy, został namalowany między 1460 a 1470 r. Można przypuszczać, że wisiał on pierwotnie na zbudowanym około połowy XV wieku tzw. Chórze Mieszczan, skąd przeniesiono go po r. 1492, kiedy […]

W maju 1958 roku pozostałe w Świdnicy siostry urszulanki, mieszkające w klasztorze przy kościele św. Józefa, dobrowolnie wyjechały do Republiki Federalnej Niemiec. Za zezwoleniem władz polskich mogły one zabrać ze sobą meble, przedmioty liturgiczne i tym podobne rzeczy, które załadowały do wagonu kolejowego. Zezwolono im także na zabranie zabytkowego obrazu Matki Boskiej, który znajdował się […]

W Niemczech ukazała się w 1994 r. doskonała monografia najwybitniejszego malarza śląskiego baroku Michała Willmanna, napisana przez berlińskiego profesora historii sztuki Huberta Lossowa. Autor omawia w niej również i znajdujące się w Świdnicy dwa obrazy tego znakomitego artysty. Michał Willmann urodził się w r. 1630 w Królewcu. Po studiach malarskich w Holandii, gdzie uczył się […]

Pierwsze starania o wyrażenie zgody na erygowanie parafii dla ludności prawosławnej zamieszkałej w stolicy ziemi świdnickiej miały miejsce rzekomo jeszcze w roku 1947. Ostatecznie parafia w Świdnicy powstała dopiero w 1965 roku, ale już na początku lutego 1955 roku Kancelaria Biskupia informowała księdza Eugeniusza Lachockiego (1907-1985), proboszcza parafii w Malczycach, o decyzji biskupa Stefana (Rudyk) […]

W początkach XIX wieku przy Kościele Pokoju zatrudnionych było pięciu duchownych. Najwyższym rangą był pastor prymariusz, będący nieraz i superintendentem to znaczy zwierzchnikiem duchownych ewangelickich określonego terytorium. Nieco niższą rangę miał pastor senior. W kolejności rang był jeszcze pastor archidiakon, diakon i drugi diakon. Każdy z wymienionych pastorów miał określone obowiązki i własne mieszkanie. Pastor […]

Zawiszowska parafia powstała z części wydzielonej, rozległej świdnickiej parafii pod wezwaniem św. Józefa Oblubieńca. Założycielem parafii, jej pierwszym organizatorem i budowniczym był ksiądz prałat Stanisław Pasyk. Działkę pod nowy ośrodek duszpasterski z kościołem jako główną budowlą kupił ks. prałat S. Pasyk 14 grudnia 1988 roku Z kupnem nie było problemów – Urząd Miejski w Świdnicy […]

Prawo obowiązujące w czasie zakończenia wojny trzydziestoletniej zezwalało cesarzowi niemieckiemu na zmuszenie poddanych aby w należących do cesarza krajach przyjęli wiarę katolicką albo wyemigrowali. Groziło to prawie zupełnym wyludnieniem zniszczonych już wojną tak zwanych księstw dziedzicznych, między innymi świdnickiego, jaworskiego i głogowskiego, w których prawie wszyscy mieszkańcy wyznawali wiarę ewangelicką. Wyludnienie groziłoby pozbawieniem cesarza dochodów […]

Na mocy pokoju westfalskiego, który został podpisany w 1648 roku niektóre śląskie księstwa – legnickie, brzeskie, wołowskie, ziębickie i oleśnickie oraz miasto Wrocław otrzymały wolność religijną. Nie dotyczyła ona ewangelickich mieszkańców tak zwanych księstw dziedzicznych: świdnicko-jaworskiego oraz głogowskiego. Jednak w układzie pokojowym ustalono, że w stolicach tych księstw zostaną wybudowane kościoły – po jednym w […]

Wrześniowa niedziela roku 1973. Msza święta „u Józefa” w Świdnicy. Mrowia narodu nie mogły pomieścić skromne mury poklasztornego, parafialnego „małego kościółka”: wierni modlili się stojąc na ulicy Karola Marksa (obecnie ulica Kotlarska) i we wszystkich „zakamarkach” przylegających do nawy głównej świątyni. Przy ołtarzu rosły, młody kapłan przepraszał parafian za niewygody i informował, że, być może, […]

Co roku na Boże Narodzenie w świdnickim kościele pw. świętych Stanisława i Wacława, w kaplicy św. Ignacego Loyoli, zwanej też kaplicą Matki Boskiej Częstochowskiej, ustawiana jest piękna szopka z figurami prawie ludzkiej wielkości. Została ona wykonana w latach 1924-1926 przez artystę rzeźbiarza Adolfa Thamma z Nysy. Nabył ją ówczesny ksiądz proboszcz dr Georg Schmidt już […]

Rok 1948 był początkiem zdecydowanego „natarcia” władz państwowych i partyjnych na Kościół katolicki w Polsce. Poprzedzone ono było działaniami administracyjnymi mającymi ograniczyć dotychczasowe miejsce Kościoła w życiu społecznym. Ostre restrykcje ze strony władz wywoływały powszechne nastroje niezadowolenia, a w niektórych regionach kraju nawet stan napięcia. Wprawdzie Kościół katolicki nie jest organizacją polityczną, jednakże jego narodowy […]

Wnętrze kościoła zostało urządzone w drugiej połowie XIX wieku i nie zawiera wysokiej klasy dzieł rzemiosła artystycznego. Niektóre barokowe elementy wystroju wydają się pochodzić z wyposażenia dawnego kolegium jezuickiego znajdującego się przy kościele pod wezwaniem świętego Stanisława biskupa i męczennika i świętego Wacława męczennika. W ołtarzu głównym widzimy na złotym tle obraz przedstawiający Chrystusa wiszącego […]

Pierwsza pewna wzmianka o kościele w Świdnicy pochodzi z 1249 r., kiedy to w mieście budowano klasztor i kościół Franciszkanów. O istnieniu parafii świdnickiej dowiadujemy się po raz pierwszy w r. 1250, gdy świadkiem na dokumencie jest Herman, pleban świdnicki. Przypuszcza się, że pierwszy kościół parafialny w naszym mieście zbudowany był z drewna i stać […]

23 lutego 1998 r. ks. wikariusz Kazimierz Czuczoła znalazł przypadkowo w górnej części wieży świdnickiego kościoła parafialnego pw. świętych Stanisława i Wacława sześć podrzuconych tam metalowych przedmiotów. W otworze pod drewnianymi schodkami leżały cztery cylindryczne pojemniki i dwie puszki. W pojemnikach, których długość wynosi od 12 do 55 cm, a średnica od 4 do 8,5 […]