Okolice

Bitwa pod Burkatowem i Lutomią ▪ Witold Nawalicki, Wiesław Rośkowicz

Okolice

W pierwszej połowie XVIII w. Śląsk, należący wówczas do monarchii habsburskiej, przeżywał okres względnego spokoju i dobrobytu. Gdy w 1740 r. na tronie Prus zasiadł Fryderyk II zdobycie tej prowincji stało się dla niego pierwszym celem jakie sobie wyznaczył na drodze do wzmocnienia państwa. Wkroczenie 16 grudnia 1740 r. wojsk pruskich na Śląsk zapoczątkowało trwające […]

C. Böhm oraz Kappel & Co ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Spółki zegarowe Carl Böhm oraz Kappel & Co zaliczają się do najmniejszych kompanii zegarowych, które w 1899 roku weszły w skład Zjednoczenia Świebodzickich Fabryk Zegarów (VFU). Na ich temat zachowały się też bardzo szczątkowe informacje, które dają nam dzisiaj skromne wyobrażenie o ich możliwościach produkcyjnych, kadrze pracowniczej, historii oraz wytwarzanych przez nie produktach. Jednak nie […]

Co kryją wody jeziora Bystrzyckiego ▪ Krzysztof Krzyżanowski, Dariusz Wójcik

Okolice

Częstym punktem wycieczek w Górach Sowich jest monumentalna zapora nad Lubachowem, sytuowana zwyczajowo w Zagórzu Śląskim. Gnejsowy kolos przerzucony przez dolinę Bystrzycy ma wysokość 44 metrów i 230,5 metra szerokości i został wybudowany w latach 1911-1914. Powstał dzięki temu sztuczny zbiornik na rzece, tzw. jezioro Bystrzyckie. Obecnie jego wody (8 mln metrów sześciennych!) skrywają część […]

Cukrownia "Friedrich Kopisch" w Pszennie ▪ Piotr Zagała

Okolice

Dolny Śląsk to kolebka światowego cukrownictwa buraczanego. Tutaj w Konarach koło Wołowa Franz Karl Achard (1753-1821) przeprowadził w latach 1801-1802 pierwszą kampanię cukrowniczą. Tutaj w Krajkowie koło Wrocławia powstała w 1803 roku wytwórnia o charakterze już nie laboratoryjnym lecz przemysłowym. Zakład w Krajkowie, jako pierwszy w świecie, wykazał ekonomiczną opłacalność technologii pozyskiwania cukru z buraka. […]

Daisy z Książa ▪ Edmund Nawrocki

Okolice

Niedaleko Świdnicy, w Mokrzeszowie znajduje się tzw. Jeziorko Daisy. Nazwa pochodzi od imienia żony właściciela zamku Książ Marii Teresy (Mary Theresy) zwanej Daisy, księżnej Pszczyńskiej, z domu Cornwallis-West, z rodu de La Warr. Urodziła się ona w r. 1873 na zamku Ruthin w Walii. Pochodziła z niezbyt zamożnej szlachty angielskiej. Wydana w wieku 18 lat […]

Dzwon Przedbora w Strzegomiu ▪ Marian Twardowski

Nowości, Okolice

W 2018 roku upłynęło 700 lat istnienia Dzwonu Przedbora, który znajduje się w północnej wieży bazyliki mniejszej pod wezwaniem świętych Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu. W opracowaniach dotyczących strzegomskiej świątyni wspomina się, że dzwon ufundował joannita Przedbor (Předbor), prepozyt w Policach (Police nad Metují) niedaleko Broumova, w Czechach. Podczas moich dociekań nad historią średniowiecznych […]

Fabryka Regulatorów "Germania" ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Zapewne nie każdy z mieszkańców Świebodzic wie, że dawniej w zabudowaniach przy obecnej ulicy Józefa Piłsudskiego, funkcjonowała jedna ze znanych świebodzickich spółek zegarowych o nazwie: Germania. Na przestrzeni swoich kilkudziesięcioletnich dziejów, przedsiębiorstwo to doświadczyło bardzo burzliwych wydarzeń. W jego historii zdarzały się momenty wzrostu i rozkwitu, ale również okresy zatargów i procesów sądowych. Nie mniej […]

Fabryka Zegarów A. Willmann & Co ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

1. Powstanie i początki firmy Określenie Śląskie Miasto Zegarów, jakie przylgnęło do Świebodzic na przełomie XIX i XX stulecia, nie było wyłącznie zasługą wielkiego koncernu zegarowego, który stworzony został przez Gustava Beckera. Na terenie Świebodzic, poza wyżej wymienioną korporacją, funkcjonowało jeszcze kilka innych znaczących firm produkujących wszelkiego rodzaju zegary, wśród których z pewnością wyróżniała się […]

Fabryka Zegarów Heinricha Endlera ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Spółka H. Endler & Co jest dzisiaj uznawana – obok koncernu Gustava Beckera – za najstarszą wytwórnię zegarów jaka funkcjonowała na terenie dawnych Świebodzic. Firma ta, dzięki produkcji najwyższej jakości czasomierzy, odznaczających się przede wszystkim wysokim kunsztem artystycznym, zdobyła duże uznanie nie tylko na rynku lokalnym. Jej produkty cieszyły się także niesłabnącym popytem na rynkach […]

Firma zegarowa „Minerva” ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Firma „Minerva” (niem. Regulatorfabrik Minerva eingetr. Genossenschaft) jest jedną z wielu spółek zegarowych jakie niegdyś funkcjonowały na terenie dawnych Świebodzic. Przedsiębiorstwo założone zostało w 1883 roku przez dwóch wspólników: Alwina Freya(1) oraz Wilhelma Wendesa. Jednak na jego temat zachowało się do dnia dzisiejszego niewiele informacji. W 1885 roku na łamach niemieckiego czasopisma zegarowego „Allgemeines Journal […]

Firma zegarowa „Victoria” ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

W północnej części Świebodzic, przy dzisiejszej ulicy Piaskowej 19, miała niegdyś swoją siedzibę niewielka wytwórnia zegarów o nazwie: Regulator-Gehäuse-Fabrik „Victoria”. Pomimo dość długiego okresu funkcjonowania – w porównaniu do innych spółek zegarowych z naszego miasta – na temat tej firmy nie zachowało się do dnia dzisiejszego zbyt wiele informacji. Warto jednak poświęcić jej parę słów, […]

Freyowie – rodzina świebodzickich złotników i jej dzieje ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Przemysł zegarowy, który z powodzeniem rozwijał się na terenie Świebodzic w XIX i XX wieku, był chlubną wizytówką naszego miasta. Jednak poza słynnymi czasomierzami, produkowanymi m.in. w fabrykach G. Beckera, H. Endlera czy A. Willmanna, rozwijało się tu także rzemiosło artystyczne (jak np. złotnictwo czy jubilerstwo). Wprawdzie Świebodzice nie mają w tym zakresie tak znaczącego […]

Gdzie jest marszałek Moltke pogrzebany? ▪ Edmund Nawrocki

Okolice

Od 1867 roku właścicielem obejmujących w sumie 467 hektarów dóbr ziemskich Krzyżowa, Grodziszcze Dolne i Wieruszów był pruski generał, później marszałek polny i hrabia Helmuth von Moltke. W roku 1842 ożenił się on z 26 lat młodszą od niego Marią von Burt, która w 1868 roku zmarła. Dla niej i dla siebie zaprojektował neoromańską kaplicę […]

Junghans w Świebodzicach ▪ Rafał Wietrzyński

Nowości, Okolice

Historia wielkiego koncernu braci Junghans, który na przełomie lat 20. i 30. ubiegłego stulecia przejął większość zakładów przemysłu zegarowego w naszym mieście, do dzisiaj wzbudza wiele kontrowersji wśród znawców i historyków tego przedmiotu. Junhansowi zarzuca się dzisiaj, że nie tylko zrujnował przemysł i bogate tradycje zegarmistrzowskie w Świebodzicach, ale także przyczynił się do wielkiej biedy […]

Krąg z Krzyżowej ▪ Edmund Nawrocki

Okolice

W roku 1989 na kilka dni przed wizytą kanclerza Helmuta Kohla i premiera Tadeusza Mazowieckiego w Krzyżowej, koło bramy wjazdowej na podwórze pałacu należącego ongiś do hrabiowskiej rodziny von Moltke, na granitowym głazie umieszczono tablicę upamiętniającą antyhitlerowską organizację nazwaną później „Kreisauer Kreis”, co powinno się tłumaczyć nie „Koło z Krzyżowej”, lecz „Krąg z Krzyżowej”. Krąg […]

Kramstowie ze Świebodzic ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

1. Początki rodu i jego protoplasta: Chrystian Gottlieb Kramsta (1744-1804). Wielu badaczy przeszłości Świebodzic uważa dzisiaj, że największe piętno na przeobrażeniach jakie w XIX stuleciu dokonały się w krajobrazie architektonicznym i przemysłowym tego miasta, położyła rodzina von Kramsta – wielkich przemysłowców niemieckich, którzy swego czasu stali się jedną z najbogatszych i najbardziej wpływowych rodzin Dolnego […]

Mit Krzyżowej ▪ Piotr Zagała

Okolice

Miejscowość Krzyżowa na stałe zagościła na kartach dziejów i figuruje jako niewątpliwy symbol historyczny. W Polsce kojarzy się przede wszystkim z pamiętną tak zwaną „Mszą Pojednania” (niedziela,12 listopada 1989 roku), w której uczestniczył ówczesny premier Rzeczypospolitej Tadeusz Mazowiecki, oraz kanclerz Niemiec Helmut Kohl. W Niemczech Krzyżowa (a raczej Kreisau) ma podwójne znaczenie: jako siedziba rodowa […]

Największe tajemnice Świebodzic ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Największe tajemnice Świebodzic Wydanie II poprawione i uzupełnione Świebodzice 2010 Książka „Największe tajemnice Świebodzic” jest jedynym jak dotąd tego typu opracowaniem. Jej wydanie poprzedzone zostało wieloletnimi zainteresowaniami i dociekaniami na temat zamierzchłej przeszłości tych okolic. Celem tej książki jest przedstawienie Czytelnikowi nierozwiązanych zagadek i mało znanych, ale ważnych epizodów z bogatej historii Świebodzic. Oczywiście moim […]

Nieznana historia Świebodzic ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Nieznana historia Świebodzic Świebodzice 2010 Ciesząca się dużym powodzeniem moja pierwsza praca pt. „Największe tajemnice Świebodzic” (wydana w 2005 r.), nakłoniła mnie do kontynuacji powziętego tematu o naszym mieście i napisania kolejnej książki, poświęconej również mało znanym wydarzeniom i ciekawostkom historycznym, związanym z tymi okolicami. Czytelnik otrzymuje w niej plon wysiłku badawczego, jaki podjąłem na […]

O czym dowiedział się w Krzyżowej wielbiciel marszałka Moltkego? ▪ Edmund Nawrocki

Okolice

Pod koniec XX wieku po Dolnym Śląsku wędrował kilkakrotnie niejaki Reinhold Hanke pochodzący z powiatu Legnica, potem zamieszkały w Niemczech w Hesji. Stawiał on krzyże drewniane upamiętniające niemieckich marszałków polnych  von Blüchera i von Moltkego. W Krzyżowej skontaktował się z mieszkającym tam od wojny Kazimierzem W. Pan Kazimierz sławę zyskał szczególnie w początkowym okresie urządzania […]

O niektórych narodzinach w Krzyżowej ▪ Edmund Nawrocki

Okolice

W rejestrze urodzeń kolejnych Urzędów Stanu Cywilnego właściwych dla Krzyżowej spotykamy wpisy dotyczące członków rodziny von Moltke i ich powinowatych czy znajomych. Wynika z nich, że 11 marca 1907 roku o godzinie 16.00 w pałacu w Krzyżowej urodził się najstarszy syn właściciela hrabiego Helmutha von Moltke i Dorothy z domu Innes, któremu nadano szereg imion. […]

O niektórych zgonach w Krzyżowej ▪ Edmund Nawrocki

Okolice

W wydanej w 2001 roku broszurce „Kreisau-Krzyżowa”, będącej przewodnikiem przez historię i współczesność miejscowości, opisywany jest też tak zwany „Berghaus” czyli „dom na wzgórzu” jakiś czas temu odnowiony. Przed wojną zaliczany był do terenu wsi Grodziszcze Dolne. Na początku dwudziestego wieku mieszkali w nim starzy krewni i znajomi rodziny właściciela majątku Krzyżowa. Od początku roku […]

O wypędzeniach w Krzyżowej ▪ Piotr Zagała

Okolice

Niemieckie Towarzystwo „Forschungsgemeinschaft 20. Juli” i Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży „Krzyżowa” wspólnie zorganizowali w terminie od 12 do 18 września 1998 roku seminarium na temat „Ucieczka – wypędzenie – utrata ojczyzny”. Poprzez dyskusje z ekspertami i świadkami tamtych wydarzeń, rozmowy między Polakami i Niemcami, dialogiem między pokoleniami organizatorzy przybliżyli uczestnikom ten trudny temat, wzbudzający do […]

Obozy w Krzyżowej do roku 1992 ▪ Edmund Nawrocki

Okolice

Od roku 1990 w lecie urządzano w Krzyżowej „Międzynarodowe obozy dla porozumienia europejskiego”, wspólne dla młodzieży i dorosłych. Jak to sformułował kierujący obozami Holender Wim Leenman, jeden z ówczesnych członków Rady Fundacji „Krzyżowa” celem obozów było:”poszukiwanie dalekosiężnego porozumienia europejskiego, praktykowanego najpierw na małym odcinku, w jednym miejscu, gdzie spotykają się ze sobą i zgodnie współpracując […]

Ośrodek Wypoczynku Świątecznego „Złoty Las” ▪ opracował: Jarosław Tarłowski

Nowości, Okolice

W odległości około 10 km od Świdnicy leży malowniczo położony Złoty Las. Powszechnie uważany za osobną miejscowość, jest w rzeczywistości przysiółkiem wsi Lubachów. Jego nazwa pochodzi od niemieckiego Goldene Waldmühle i związana jest z prowadzoną niegdyś w tym miejscu działalnością górniczą. Znajdowały się tutaj sztolnie kopalni „Victor Friedrich”, w których wydobywano rudy ołowiu i srebra. […]

Pomnik poświęcony królowi Prus Wilhelmowi w pobliżu Lutomi ▪ Wiesław Rośkowicz, Piotr Zagała

Okolice

Na bezimiennym obecnie wzgórzu o wysokości 455 metrów nad poziomem morza (do zakończenia drugiej wojny światowej nosiło ono nazwę Tartschenberg, bądź też Wilhelmshöhe), na południowy-wschód od Lutomi Górnej, stoi, częściowo zniszczony, pomnik o neogotyckiej formie wykonany z piaskowca. U podnóża wspomnianego wzgórza, po jego północno-zachodniej stronie płynie potok Miła. Wymieniony pomnik został wystawiony w 1862 […]

Powiat świdnicki. Ważniejsze rzeki i strumyki ▪ Wiesław J. Raszkiewicz

Okolice

11.02.2011 Cz. I – Z nazwami ujętymi w urzędowych wykazach, mapach i publikacjach. Symb. Nazwa urzędowa Inne nazwy polskie Nazwa niemiecka Opis 1 2 3 4 5 55 0000 Bystrzyca Bystrzyca Świdnicka (2) Bystrzyca Górna (2) Weistritz l.d. Odry; od Bartnicy przez Świdnicę, Panków, Zalew Mietkowski; u. Wrocław-Pracze 55 0100 Potok C (*) l.d. Bystrzycy; […]

Producenci obudów zegarowych ze Świebodzic ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Na terenie naszego miasta, w okresie rozkwitu przemysłu zegarowego, istniało kilkanaście różnego rodzaju przedsiębiorstw produkcyjnych, które wyspecjalizowały się w wytwarzaniu i dostawie wszelkiego rodzaju skrzyń oraz innych elementów drewnianych na potrzeby działających tutaj spółek zegarowych. Wprawdzie funkcjonujące na terenie Świebodzic duże fabryki zegarów (tj. koncern G. Beckera, fabryka H. Endlera, Germania, A. Willmann czy Concordia) […]

Producent zegarów W. Sabath ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Wilhelm Sabath należy do mało znanych producentów czasomierzy w historii świebodzickiego przemysłu zegarowego. Na temat jego firmy zachowało się niewiele przekazów źródłowych, na podstawie których można by było zobrazować działalność oraz przedstawić pełny zakres produkcji. Naszego bohatera można z całą pewnością uznać też za dość kontrowersyjną postać w dziejach „frejburskich” zegarów, gdyż jego metody sprzedaży […]

Przemysł w Żarowie do zakończenia II wojny światowej ▪ Zbigniew Malicki

Nowości, Okolice

Powstanie przemysłu w Żarowie (do 1945 roku Saarau) ma bezpośredni związek z powstałą na początku lat 40. XIX wieku linią kolejową Wrocław-Świebodzice i jednym z jej budowniczych – Carlem Friedrichem Kulmizem, urodzonym w 1809 roku w Jaworze porucznikiem 5. brygady artylerii polowej w Świdnicy. Ze względu na stan zdrowia Kulmiz zrezygnował ze służby wojskowej, założył […]

Rycerskie dzieje Świebodzic ▪ Rafał Wietrzyński

Nowości, Okolice

Rycerskie dzieje Świebodzic Świebodzice 2014 Stan rycerski odegrał znaczącą rolę w dziejach dawnych Świebodzic. Wielu badaczy uważa, że powstanie naszego miasta powinno łączyć się dzisiaj z napływem na te tereny osadników i rycerzy, którzy szukając lepszych warunków życia i możliwości szybkiego wzbogacenia się, bardzo chętnie osiedlali się tutaj już w XIII stuleciu. Oczywiście zachętę dla […]

Rzeki i rzeczki w powiecie świdnickim ▪ Wiesław J. Raszkiewicz

Okolice

Powiat świdnicki leży w zlewniach 3 lewych dopływów Odry – Bystrzycy, Cichej Wody i Kaczawy. Główne nasze dopływy Bystrzycy, to Piława (przez Krzyżową, Pszenno), Jabłoniec (przez Zawiszów, Bagieniec), Czarna Woda (przez Zebrzydów, Strzelce) i Strzegomka (przez Strzegom, Żarów), a z kolei największym dopływem Strzegomki jest Pełcznica (przez Świebodzice, Pasieczną). Cicha Woda ma u nas tylko […]

Rzemieślnicy około 1948 roku w powiecie świdnickim ▪ Wiesław J. Raszkiewicz

Okolice

Według „Księgi rzemiosła polskiego” wydanej 1949 roku. Świdnica, grudzień 2011 r. Świebodzice Lp Rzemiosło Nazwisko i imię Adres według nazw 2011 r. Adres w Księdze 1949 r. 1. Dekarz Falkiewicz Jan Kolejowa 25 Kolejowa 25 2. Kominiarz Skrzyszewski Julian Żeromskiego 2 Zamkowa 2 3. Kominiarz Żurakowski Wacław Ofiar Oświęcimskich Pełcznica, Kościuszki 27 4. Kołodziej Koncewicz […]

Śladami świebodzickich zabytków ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Śladami świebodzickich zabytków Wydanie II poprawione i uzupełnione Świebodzice 2015 Książka „Śladami świebodzickich zabytków” jest pierwszym tak obszernym wydaniem poświęconym obiektom zabytkowym tych okolic. Jej wydanie zostało poprzedzone wieloletnimi badaniami naukowymi oraz gromadzeniem źródłowych informacji na temat Świebodzic i okolicznych miejscowości (Dobromierza, Mokrzeszowa, Olszan, Szymanowa, Strugi, Witoszowa, Starego Jaworowa, Lubiechowa i innych). Przy czym opisując […]

Spółka zegarowa Sölch und Jäckel ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Spółka Sölch und Jäckel (S&J) należy do tych nielicznych w historii świebodzickiego przemysłu zegarowego, które mimo licznych zawirowań i dużej konkurencji na lokalnym rynku, potrafiły nie tylko sprostać wielu wyzwaniom, ale też zaliczały się – dzięki sprawnemu zarządzaniu – do bardzo dynamicznie rozwijających się przedsiębiorstw zegarowych działających na terenie dawnych Świebodzic. Firma założona została w […]

Świebodzice, miasto w cieniu swastyki ▪ Rafał Wietrzyński

Nowości, Okolice

Świebodzice, miasto w cieniu swastyki Świebodzice 2012 Świebodzice, miasto w cieniu swastyki. Wydanie II poprawione i uzupełnione Świebodzice 2015 II wojna światowa stanowi dosyć istotny moment w dziejach tych okolic. Nasze miasto po blisko 600 latach ponownie weszło w skład państwa polskiego i rozpoczęło nowy rozdział w swojej historii. Pomimo tak doniosłego przełomu, Świebodzice nie […]

Świebodzicka "Concordia" – fabryka wiedeńskich regulatorów ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Chyba żadne inne przedsiębiorstwo w historii świebodzickiego przemysłu zegarowego nie wyprodukowało tak wielu i cieszących się tak dużym powodzeniem zegarów w stylu wiedeńskim jak właśnie Concordia (niem. Regulator-Uhren-Fabrik Concordia). Wysoka jakość tutejszych produktów wynikała z bardzo prostego założenia. Firma chcąc utrzymać się na bardzo konkurencyjnym rynku i sprostać wymaganiom swoich klientów, musiała tworzyć produkty w […]

Świebodzickie spółki zegarowe: Fortuna i Borussia ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Fortuna oraz Borussia są kolejnymi spółkami zegarowymi, które ze zmiennym szczęściem funkcjonowały na terenie Świebodzic. Były to raczej niewielkie przedsiębiorstwa i nie odegrały one zbyt znaczącej roli w historii świebodzickiego przemysłu zegarowego. Ze względu na zbyt dużą konkurencję na lokalnym rynku nie utrzymały się zbyt długo w zegarowym biznesie i po kilku latach swojej działalności […]

Szańce z bitwy pod Burkatowem i Lutomią (1762 rok) ▪ Witold Nawalicki, Wiesław Rośkowicz

Okolice

Po drugiej wojnie śląskiej (1744-1745) na polecenie króla Prus Fryderyka II Świdnica została silnie umocniona. Wokół miasta wybudowano pięć fortów oraz szereg innych dzieł obronnych i stało się ono silną twierdzą. Jej znaczenie doceniały walczące w następnej wojnie strony (1756-1763) – kiedy to była ona czterokrotnie oblegana. W pobliżu miasta miały miejsce wydarzenia mogące zadecydować […]

Tablica w Grodziszczu ▪ Edmund Nawrocki, Wiesław Rośkowicz

Okolice

Na ścianie pałacu w Grodziszczu umieszczona była tablica z napisem o następującej treści: „Od 1 do 6 czerwca 1813 r. była tutaj kwatera główna sojuszniczych monarchów. Obecni byli: car Rosji Aleksander I, król Prus Fryderyk Wilhelm III, książę pruski Wilhelm i generałowie Blücher, Gneisenau oraz Barclay de Tolly”. Wspólny pobyt cara Rosji i króla Prus […]

Tajemnicza firma Kontaktwerke ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Firma o nazwie „Kontaktwerke GmbH”, która niegdyś funkcjonowała przy ulicy Strzegomskiej (niem. Striegauerstrasse 21)(1) w Świebodzicach, jest obecnie uważana za jedną z kontrowersyjnych i tajemniczych spółek jakie zapisały się w historii świebodzickiego przemysłu zegarowego. Z zachowanych dokumentów wynika, że przedsiębiorstwo to funkcjonowało na terenie naszego miasta już w latach 20. ubiegłego stulecia. Między innymi jedna […]

Tajemniczy pomnik w Złotym Lesie ▪ Wiesław Rośkowicz

Okolice

Na skraju lasu, mniej więcej w połowie drogi łączącej Lubachów ze Złotym Lasem (do 1996 roku miejscowość tą nazywano Nieganów), kilkadziesiąt metrów na północ od drogi, zachował się interesujący pomnik wykonany z czerwonego piaskowca. Ma on około dwa metry wysokości i posiada trójkątny przekrój. W górnej jego części wyryto równoramienny krzyż, pod nim znajduje się […]

Umocniony obóz wojsk pruskich pod Bolesławicami ▪ Wiesław Rośkowicz

Okolice

W latach 1756-1763 w wielu krajach Europy toczyły się działania zbrojne (tzw. wojna siedmioletnia). Powstały wówczas dwa wrogie sobie sojusze wojskowe, w których przeciwnikiem m.in. Prus i Anglii była Austria, Rosja, Francja i Saksonia. Jednym z celów wojny była próba odzyskania przez Austrię utraconego kilkanaście lat wcześniej na rzecz Prus Śląska. W 1761 r. sytuacja […]

Urania z Pełcznicy ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Nie ma chyba drugiej takiej firmy w historii świebodzickiego przemysłu zegarowego jak Urania (niem. „Regulator-Uhrenfabrik Urania GmbH„), której produkty cieszyłyby się tak dużą renomą, kunsztem i walorami artystycznymi wśród kolekcjonerów dawnych zegarów. Czasomierze wyprodukowane przez fabrykę z Pełcznicy – oprócz fachowego i wytwornego wykonania – zaliczają się dzisiaj do bardzo rzadkich okazów kolekcjonerskich, a ich […]

Wielkie epidemie w Świebodzicach i okolicy ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

1. Geneza wielkich epidemii. Od niepamiętnych czasów, odkąd pojawił się człowiek, wszelkiego rodzaju choroby i epidemie zagrażały jego populacji. Początkowo pojawiały się one dość sporadycznie, ale z czasem, gdy człowiek zaczął organizować się w coraz to większe grupy społeczne, epidemie stawały się bardziej gwałtowne, a ich częstotliwość z roku na rok rosła. Dawniej ludność nie […]

Wnuk marszałka ▪ Edmund Nawrocki

Okolice

W niektórych powojennych encyklopediach niemieckich, na przykład w „Herders Volkslexikon” z 1951 roku Helmutha Jamesa von Moltke określa się jako syna zmarłego w 1916 roku szefa niemieckiego sztabu generalnego Helmutha Johannesa Ludwiga von Moltke, który przegrał w pierwszej wojnie światowej bitwę nad rzeką Marną we Francji. Tę wiadomość powtarzają bezkrytycznie i encyklopedie polskie, jak na […]

Wybitni mieszkańcy Świebodzic i ludzie związani z miastem ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Wybitni mieszkańcy Świebodzic i ludzie związani z miastem Świebodzice 2015 Na przestrzeni ostatnich kilkuset lat w Świebodzicach urodziło się, bądź w jakiś sposób na trwale związało się z naszym miastem, wiele wybitnych osobistości. Byli to ludzie różnego stanu i pochodzenia: handlarze, kupcy, rzemieślnicy, lekarze, przedstawiciele władz miasta, kultury i sztuki, sportowcy, duchowni i inni – […]

Wydobycie rud srebra i ołowiu w pobliżu Świdnicy ▪ Wiesław Rośkowicz

Okolice

Jednym z mało znanych faktów z historii Świdnicy jest funkcjonowanie w 1779 r. w tym mieście przez pół roku Urzędu Górniczego. W Archiwum Państwowym w Katowicach zachowały się stare plany górnicze na których przybite są pieczęcie świdnickiego urzędu. Istnienie jego nie było przypadkowe i z pewnością zadecydowała o tym ranga miasta oraz eksploatacja w okolicach […]

Wyjazdowe zebranie niemieckiej organizacji wysiedlonych ▪ Edmund Nawrocki

Okolice

W Międzynarodowym Domu Spotkań w Krzyżowej, w dniach od 23 do 27 października 2003 roku odbyło się roczne walne zebranie niemieckiej organizacji „Schlesischer Kreis-, Städte- und Gemeindetag”, w skrócie SKSG. Organizacja ta skupia lokalne grupy ziomkoskie istniejące na terenie Republiki Federalnej Niemiec. Do grup tych należą byli mieszkańcy Śląska wysiedleni po drugiej wojnie światowej z […]

Wystawa w Krzyżowej ▪ Edmund Nawrocki

Okolice

W należącym do Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego pałacu w Krzyżowej 16 kwietnia 1999 roku otwarto interesującą wystawę poświęconą historii rodziny von Moltke, która do roku 1945 pałac ten posiadała. Wystawę opracowali Stefan Doye i Bernard von Hülsen. Na świetnie pod względem artystycznym wykonanych dużych planszach ukazano cztery okresy życia Moltków. Najwcześniejszy dotyczył rokuł 1800 […]

Zabytkowe seminarium w Krzyżowej ▪ Dawid Świdnicki

Okolice

Od początku swojej działalności Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży „Krzyżowa” S.A. to miejsce, w którym poznają się młodzi ludzie z Polski i Niemiec, a także, coraz częściej, z innych krajów Europy. Międzynarodowe spotkania młodzieżowe stwarzają niepowtarzalną okazję do nawiązania i pogłębiania wzajemnych kontaktów, do wymiany poglądów i doświadczeń oraz zdobycia nowej wiedzy poprzez wspólne działania. Spotkania […]

Zabytkowy most ▪ Edmund Nawrocki

Okolice

Pierwszy na świecie żeliwny most drogowy zbudowany został w 1779 r. na rzece Severn w Anglii, a prawdopodobnie drugi – w r. 1796 na rzece Strzegomce w Łażanach na drodze prowadzącej do Żarowa. Rozpiętość dwóch przęseł mostu w Anglii wynosiła 30 m, zaś przęsło mostu w Łażanach miało rozpiętość 40 stóp, to jest 12,55 m. […]

Zegarowe spółki handlowe ze Świebodzic ▪ Rafał Wietrzyński

Okolice

Druga połowa XIX i początek XX wieku odznaczyły się dynamicznym rozwojem przemysłu w Świebodzicach. W znacznej mierze przyczyniły się do tego wszelkiego rodzaju przedsiębiorstwa zegarowe, których pod koniec XIX stulecia było już tutaj kilkanaście. To właśnie dzięki ich rozwojowi i wzrostowi produkcji, na terenie naszego miasta osiedla się coraz więcej przybyszów z zewnątrz, a same […]

Zespół Pieśni i Tańca "Bystrzyca" ▪ Barbara Piórkowska

Okolice

Zespół Pieśni i Tańca „Bystrzyca” ma swoją siedzibę w Wiejskim Domu Kultury w Bystrzycy Górnej i objęty jest patronatem Gminnego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Świdnicy. Początki działalności zespołu sięgają 1994 roku, kiedy to z inicjatywy Teresy Kmery powstaje dziecięcy zespół złożony z mieszkańców miejscowości leżących na terenie gminy wiejskiej Świdnica. Pozyskała ona do pomocy […]

Zjednoczenie Świebodzickich Fabryk Zegarów ▪ Rafał Wietrzyński

Nowości, Okolice

Pod koniec XIX wieku doszło do spektakularnego wydarzenia w historii świebodzickiego przemysłu zegarowego. Zwalczający się dotąd i konkurujący ze sobą producenci zegarów z naszego miasta postanowili dojść do porozumienia i powołać do życia duże konsorcjum, które zapisało się w historii pod nazwą: Zjednoczenia Świebodzickich Fabryk Zegarów (niem. Vereinigte Freiburger Uhrenfabriken). Zdarzenie to zasługuje dzisiaj na […]

Złoty jubileusz teatru "Jacy-Tacy" z Piotrowic Świdnickich ▪ Lucjan Momot

Okolice

Założycielką, twórczynią i dyrektorką Teatru „Jacy-Tacy”, jego sercem, duszą i mózgiem przez okres kilkudziesięciu lat była Julia Buda (15.03.1921-05.02.2007). Pani Julia przybyła do Piotrowic ze wsi Targanice koło Andrychowa w powiecie wadowickim, w lipcu roku 1945. „Piotrowice – mówiła – wtedy stanowiły istną wieżę Babel. Byli tutaj Niemcy, przybywali Polacy z różnych stron Polski, stacjonowały […]

Scroll to Top