Wszelkiej maści afery finansowe i gospodarcze, jakie z różną siłą wybuchały w Polsce po 1989 roku nie są wytworem XX wieku. Jedna z największych afer finansowych, która rujnowała gospodarkę Królestwa Polskiego przez ponad 10 lat, miała miejsce na początku XVI wieku, a wśród głównych jej bohaterów był również i pewien „przedsiębiorczy” świdniczanin – Paul Monau […]
Wśród części mieszkańców Świdnicy jest rozpowszechniona opinia, że najstarszym budynkiem w mieście jest dom przy ul. Długiej 45. Mieści się w nim obecnie na parterze apteka „Pod Bykami”. Należy jednak zaznaczyć, że niemożliwe jest stwierdzenie, który budynek wybudowano jako pierwszy w Świdnicy i z pewnością nigdy się tego nie dowiemy. Możemy jedynie mówić o grupie […]
Kiedy 40 lat temu w 1971 roku powstał Automobilklub Sudecki to urzeczywistniły się marzenia tych wszystkich, których interesowały sporty motorowe. Ludzie ci chcieli uczestniczyć w różnych aspektach jego funkcjonowania włącznie z możliwością wpływu na to, co często wydawało się nieosiągalne. Nie jest to historia banalna. Bowiem jak można wytłumaczyć założenie struktur klubu samochodowego w mieście, […]
Neptun (utożsamiany w greckiej mitologii z Posejdonem) był synem Kronosa i Rei. Należał do grona dwunastu bogów zamieszkujących górę Olimp. Swą władzą obejmował strumienie, źródła rzek, jeziora, morza, wyspy i półwyspy. W dłoni dzierżył trójząb, którym mógł wywołać albo uciszyć burzę, pomagać rozbitkom dźwigając ich okręty uwięzione wśród skał lub osiadłe na mieliźnie, rozłupywać skały, […]
1945-1951 Wiadomości na temat początków Biblioteki Pedagogicznej w Świdnicy są skromne. Od roku 1951 zachowały się sprawozdania z pracy biblioteki i są one właściwie zasadniczym źródłem wiadomości na ten temat. Natomiast o okresie 1945-1946 wiadomo z pracy magisterskiej Zofii Kopeć, że wtedy to z inicjatywy Zarządu Powiatowego Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZP ZNP) i z dobrowolnych […]
„Należy także pamiętać, że o zabytkowości obiektu decydują nie tylko jego wartości architektoniczne ale również wartości niematerialne czyli historia budynku i związane z nim wydarzenia.” Anna Jagielak Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety (Congregatio Sororum a Sancta Elizabeth – CSSE) jest wspólnotą kontemplacyjno-czynną, na prawie papieskim. Powstało 27 września 1842 roku w Nysie z inicjatywy: Klary Doroty […]
Niektórych Polaków, jacy od późnej wiosny 1945 r. osiedlali się w Świdnicy, Niemcy straszyli opowiadaniem bredni, że Świdnica leży w „dolinie śmierci”. Rzekomo co cztery czy też pięć lat całą tutejszą ludność przenoszono w inne strony stwarzając miejsce dla nowej ludności przybyłej na pobyt czasowy. Było to wierutne kłamstwo. Od wieków w Świdnicy rodzili się […]
Biblioteki pedagogiczne w Polsce mają już swoją historię. Pierwsza powstała w Warszawie przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w 1917 roku. W latach 50. XX wieku zaczęto organizować powiatowe ogniwa sieci bibliotek pedagogicznych. Jedną z nich była Pedagogiczna Biblioteka Powiatowa w Świdnicy, którą powołano do życia w roku 1951. Z dobrowolnych składek nauczycieli, przybyłych […]
Epidemie groźnych chorób wielokrotnie zagrażały mieszkańcom Świdnicy. W XIV wieku najstraszliwszą zarazą w Europie była tak zwana „czarna śmierć” (epidemia dżumy), która w latach 1347-1350 pochłonęła około 1/3 mieszkańców Europy Zachodniej. Zaraza ta zapewne dotknęła również mieszkańców naszego miasta(1). W czasie epidemii w 1360 roku zabrakło w Świdnicy miejsc do pochówku na istniejących cmentarzach. Wiadomo, […]
1. Okres od powstania zakładu do 1945 roku Wynalazek lokomotywy parowej zapoczątkował szybki rozwój sieci kolejowej, która w drugiej połowie XIX wieku swoimi szynami oplotła również Dolny Śląsk. Pociągi osobowe i towarowe przewoziły pasażerów i różne towary. W dniu 29 października 1843 roku otwarto połączenie kolejowe Wrocław-Jaworzyna Śląska-Świebodzice, a 21 lipca 1844 roku odcinek Jaworzyna […]
Powstała w połowie XIII wieku Świdnica szybko rozwinęła się jako ważny ośrodek rzemiosła i handlu. Wzrost jej znaczenia i w końcu awans do rangi stolicy księstwa przyczynił się do wybudowania wokół miasta silnych umocnień. Przypuszcza się, że pierwotnie mogła być otoczona wałem drewniano-ziemnym, systemem obronnym często stosowanym w pierwszych wiekach istnienia Państwa Polskiego. Nie ma […]
Blisko dwa lata zajęło Jerzemu Kuraszkiewiczowi wykonanie galerii, która zdobiła do niedawna (do 2010 roku) ściany przy wejściu do fabryki Remy Automotive Poland – prawie dziesięcioletniego kontynuatora tradycji Zakładów Elektrotechniki Motoryzacyjnej „Elmot” (ZEM). Z życiowej pasji powstało dzieło, które obrazuje historię prawdziwego klasyka wśród eliminacji Rajdowych Samochodowych Mistrzostw Polski – Rajdu „Elmot”. Autor galerii Jerzy […]
Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławiu – Filia w Świdnicy. Świdnica 2014 r. WYDAWNICTWA ZWARTE 1. Adler, Horst Kronika miasta Świdnicy: do końca I wojny światowej / Horst Adler; w tł. Sobiesława Nowotnego. – Świdnica: Drukarnia Cyfrowa, 2009. Dzieje Świdnicy od XIII wieku do roku 1918. 2. Chorowska, Małgorzata Kamienica mieszczańska w Świdnicy: karczma i mieszkanie […]
„Śmierć żołnierza na polu walki różni się od innych zgonów. Żołnierz oddaje życie w walce za innych. Jest to specyficzny wariant poświęcenia jednostki na rzecz ogółu, który reprezentuje naród lub państwo. Najczęściej ginie on z dala od rodziny, domu i bliskich. Ten akt heroizmu ma niewątpliwy wpływ na kwestię pogrzebu bohatera, a potem pamięci i […]
Przy ul. Wrocławskiej 80 stoją przylegające do siebie budynki. W chwili obecnej nie wyróżniają się niczym specjalnym. Mają jednak ciekawą historię, o której warto wspomnieć. W pobliżu budynków znajduje się obecnie zasypana młynówka. Brała ona swój początek przy moście łączącym ul. Wodną z ul. Kopernika. Nad młynówką w przeszłości znajdowało się pięć młynów (m.in. młyny […]
Pomimo tego, że już na początku II wieku n.e. w Chinach wynaleziono papier, to w Europie pierwszy młyn papierniczy powstał dopiero w pierwszej połowie XIV w. Najpewniej już w końcu XV w. istniał także w Świdnicy. Można to przypuszczać pośrednio na podstawie zezwolenia, które Rada Miejska nadała 28 marca 1505 r. papiernikowi Michaelowi Peuthelowi. Był […]
Rycina, której autor jest nieznany, przedstawia nowo wybudowany w 1823 roku most na rzece Bystrzycy. Znajdował się on w miejscu obecnego mostu w pobliżu szpitala. Koszt jego budowy wyniósł 13000 talarów. W 1829 r. uszkodziła go powódź (w Bystrzycy utonęły wówczas cztery osoby). Naprawa zniszczonego mostu kosztowała aż 10 000 talarów. Most ten przetrwał do […]
W październiku 1988 r. pracownicy Przedsiębiorstwa Budownictwa Komunalnego ze Świdnicy w czasie prac przy skuwaniu starej elewacji Galerii Fotografii natrafili na niewielki kamionkowy garnek. Był on zakorkowany i uszczelniony papierem oraz woskiem. W jego wnętrzu znajdowały się trzy ruloniki z natłuszczonego papieru z zwiniętymi w nie drukami i rękopisami. Zostały one tam najpewniej umieszczone w […]
Osoby, które pisują na temat dziejów naszego miasta, można zaliczyć do jednej z trzech grup. Do pierwszej należą ci, którzy mają krytyczny stosunek do swojej twórczości. Np. przed drukiem teksty swoje przedkładają niektórym swoim przyszłym czytelnikom do oceny i wdzięczni są za poprawki i rady. Ci autorytatywni przedstawiciele czytelników czytają maszynopis nanosząc poprawki rzeczowe czy […]
Szczególnie po r. 1989 ukazało się wiele publikacji o Świdnicy: informatory miejskie, przewodniki, monografie, albumy, katalogi wystaw, artykuły, tłumaczenia utworów niemieckich itp. W większości z tych pozycji występują liczne błędy rzeczowe i językowe, nawet i ortograficzne. Np. błędnie podane są dane geograficzne o położeniu Świdnicy i wysokościach, na których leży, błędy są w datach, nazwach […]
Rajd w swojej historii miał kilkukrotnie zmienianą nazwę: 1972-1977 – Rajd Elmot 1978-1979 – Dolnośląski Rajd Elmot 1980-1986 – Rajd Elmot 1987-1991 – Międzynarodowy Rajd Elmot 1992-2005 – Rajd Elmot 2006-2008 – Rajd Elmot-Remy 2009 – Rajd Elmot-KRAUSE 2010 – KRAUSE Rajd Elmot 2011-2022 – Rajd Świdnicki-KRAUSE 2023-2024 – Rajd Świdnicki Edycja Rok Zwycięzcy Samochód […]
22 stycznia 1855 roku w Świdnicy urodził się Żyd Albert Ludwig Sigesmund Neisser. Jego ojcem był lekarz Moritz Neisser (1820-1896), matka Louise Lossen (1819-1855) zmarła wkrótce po narodzinach Alberta. Młody Neisser, wychowywany przez macochę rozpoczął edukację w szkole ludowej (czyli podstawowej) w Ziębicach. W 1869 roku podobno przyjął chrześcijaństwo w formie wyznania ewangelickiego. We Wrocławiu […]
Dwudziestego lutego 2010 roku minęło dokładnie pięćdziesiąt lat od szczególnego wydarzenia w dziejach naszego miasta. Samej Świdnicy dotyczy to jednak tylko tematycznie, bo terytorialnie odległe było o kilkaset kilometrów. W Szczecinie odbyła się ceremonia chrztu i wodowanie statku Polskich Linii Oceanicznych. Otrzymał on nazwę… „Świdnica”. Przypomnijmy jego historię. ZŁOTE LATA Przełom lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych […]
W ciągu wieków w źródłach odnotowano szereg powodzi nawiedzających Świdnicę. Pierwsza wzmianka o powodzi dotyczy 14 sierpnia 1464 r., kiedy to przez trzy dni i trzy noce nieustannie padało, w następstwie czego Bystrzyca zerwała most przy dzisiejszej ulicy Westerplatte. W tym samym wieku, na Zielone Świątki 1493 r. obfite opady deszczu spowodowały zalanie różnych położonych […]
Niewielu świdniczan pamięta, że na pierwszym statku wybudowanym po 1945 roku w polskich stoczniach s/s* „Sołdek”, zamontowane zostały urządzenia ze Świdnickiej Fabryki Urządzeń Przemysłowych (ŚFUP). Historia ta rozpoczęła się w 1946 roku, kiedy podjęto decyzję o budowie w Polsce statków pełnomorskich. S/s „Sołdek”, masowiec o napędzie parowym, był prototypem serii dwudziestu dziewięciu rudowęglowców typu B30, […]
Za poprzednika ewangelickiego szpitala w Świdnicy chyba można uznać szpital prywatny, założony 1 stycznia 1844 roku w jakimś budynku przy dzisiejszym placu świętej Małgorzaty. Leczyli się w tym szpitalu głównie uczniowie i czeladnicy rzemieślniccy oraz służący i służące bogatszych mieszczan. Cechy i pracodawcy płacili za nich stale pewną określoną kwotę, co można przyrównać do dzisiejszej […]
Zimą 1967 roku w podziemiach fryderycjańskiej twierdzy świdnickiej na terenie obecnego Parku Sikorskiego zostało zasypanych dwóch chłopców. Jednego udało się uratować, drugi – niestety – zginął. Po tym nieszczęśliwym wydarzeniu pośpiesznie zamurowano wejście do feralnego podziemnego chodnika kontrminowego i na długie lata zapomniano zarówno o nim jak i o reszcie niedostępnych pozostałości XVIII-wiecznych fortyfikacji. We […]
Tekst powstał w grudniu 2007 roku. 1. Od Fabrik H. Aron G.m.b.H. w 1902 roku do Heliowatt Werke w 1945 roku Wszystko zaczęło się od wynalezienia w 1866 roku samowzbudnej prądnicy prądu stałego. Dokonał tego niemiecki elektrotechnik i przemysłowiec Ernst Werner von Siemens (1816-1892), który już w roku 1847 skonstruował telegraf elektromagnetyczny. Następnym eksperymentem było […]
Pańska należy do grupy najstarszych ulic świdnickich, wytyczonych jeszcze w XIII wieku razem z siatką pozostałych ulic wokół placu targowego, późniejszego Rynku. W ciągu kilkuset lat jej historii dzieliła losy miasta podczas wielu pożarów. Jej zabudowa – początkowo drewniana, później murowana nie odbiegała znacząco od innych ulic okalających Rynek. „Sądząc z zachowanych zapisek i wzmianek […]
