Stare nazwy ulic ▪ Edmund Nawrocki
W odległości około trzech kilometrów na północny wschód od centrum Świdnicy jest osiedle domków jednorodzinnych zwane potocznie „Kolonia”. W latach siedemdziesiątych XX wieku zostało ono rozbudowane, przy czym wytyczono nowe ulice. Oznaczono je imionami i nazwiskami działaczy polskiego ruchu robotniczego, którzy już w okresie międzywojennym byli komunistami.
Pierwszą ulicę nazwano ulicą Tadeusza Głąbskiego (obecnie ul. Podolska). Urodził się on 19 października 1908 roku w Łodzi w rodzinie robotniczej. Ukończył siedem klas szkoły podstawowej i następnie wieczorową szkołę handlową. W latach 1925-1930 pracował jako robotnik w łódzkich fabrykach włókienniczych. Po odbyciu służby wojskowej w 71 pułku piechoty pracował dorywczo jako murarz, a w okresie od roku 1934 do 1943 jako dziewiarz w Łodzi. Pod wpływem ojca – członka Komunistycznej Partii Polski (KPP) wstąpił w 1931 r. do Komunistycznego Związku Młodzieży Polski (KZMP), a w r. 1934 do KPP i działał w partii aż do jej rozwiązania w roku 1938. Po powstaniu w maju 1942 r. łódzkiej komórki Polskiej Partii Robotniczej (PPR) został jej członkiem. Należał też do Gwardii Ludowej (GL). Pod koniec czerwca 1943 r. został aresztowany przez niemieckich okupantów i we wrześniu tego roku wysłany do obozu koncentracyjnego Mauthausen, skąd przewieziono go do Buchenwaldu, a następnie do Dachau, gdzie 29 IV 1945 roku został uwolniony przez oddziały wojskowe USA. W końcu maja powrócił do Łodzi i rozpoczął pracę w Komitecie Wojewódzkim PPR na stanowisku zastępcy kierownika Wydziału Propagandy. Brał udział w I Zjeździe PPR w Warszawie w grudniu 1945 roku. We wrześniu roku 1949 zwolniono go z pracy w aparacie partyjnym i skierowano do Centralnego Zarządu Przemysłu Papierniczego, gdzie pracował do 1958 r. Od IV Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) w 1964 roku był członkiem Komitetu Centralnego PZPR. Zmarł w Łodzi 1 VI 1967 r. Odznaczony został między innymi Orderem Sztandaru Pracy I i II klasy.
Druga ulica poświęcona była Józefowi Wieczorkowi (obecnie ul. Wileńska), który urodził się 10 września 1893 roku. Był górnikiem i członkiem KPP. Uczestniczył w III powstaniu śląskim. W maju 1930 roku został wybrany posłem w okręgu katowickim do Sejmu Śląskiego II kadencji. Lata 1934-1939 spędził w więzieniu gdzie osadzono go za działalność komunistyczną. W 1942 r. został przerzucony ze Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich do okupowanej Polski celem odbudowy partii komunistycznej czyli PPR. W konspiracji posługiwał się pseudonimem „Ryszard”. Aresztowany przez Niemców w lipcu roku 1943, zginął w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu w 1944 roku.
Patronem trzeciej ulicy był Marian Baryła (obecnie ul. Lwowska). Urodził się w Warszawie 8 I 1899 roku w rodzinie robotniczej. Już w wieku 14 lat musiał zacząć pracę, żeby zarobić na własne utrzymanie. Z ruchem komunistycznym związał się w roku 1922 zostając członkiem Związku Młodzieży Komunistycznej w Polsce. Był wówczas zatrudniony w fabryce zbrojeniowej „Pocisk”. Do KPP wstąpił w 1925 r. Za działalność komunistyczną był dwukrotnie aresztowany i skazany przez wymiar sprawiedliwości II Rzeczpospolitej. W latach dwudziestych wyrok odsiadywał w więzieniach na Pawiaku i na Mokotowie. W latach trzydziestych osadzono go w słynnym obozie w Berezie Kartuskiej, gdzie przebywał 9 miesięcy. Członkiem KPP był aż do rozwiązania partii w roku 1938. W wrześniu 1939 roku brał udział w obronie Warszawy. Następnie przedostał się do Białegostoku i tam został członkiem Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) (WKP(b)). Walczył przez krótki czas w szeregach Armii Czerwonej. Następnie powrócił do Generalnego Gubernatorstwa gdzie uczestniczył w tworzeniu struktur PPR i GL pełniąc w nich funkcje kierownicze. Posługiwał się następującymi pseudonimami: „Bartek”, „Pietrek” , „Tadek” , „Wacek”. Po zakończeniu II wojny światowej był wysokim funkcjonariuszem partyjnym. Na I Zjeździe PPR w grudniu 1945 roku wybrano go na członka Komitetu Centralnego. W latach 1947-1952 był posłem na Sejm. Jednocześnie został działaczem kierowniczego szczebla w związkach zawodowych. We wrześniu roku 1952 został usunięty z szeregów PZPR, co nie przeszkodziło mu jednak w pełnieniu funkcji dyrektora państwowych przedsiębiorstw. W listopadzie 1956 r. został zrehabilitowany i przywrócono mu członkostwo w PZPR. W 1958 roku przeszedł na rentę. Zmarł w Warszawie 20 października 1970 r. Został odznaczony między innymi: Orderem Sztandaru Pracy I klasy, Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Partyzanckim.
Czwarta ulica nosiła błędną nazwę „ulica Leona Kaczaskiego” (obecnie ul. Wołyńska). W spisach ulic na planie miasta Świdnicy figurowała również błędnie ale już jako „ul. Ludwika Kaczaskiego”. Tymczasem patron ulicy nazywał się naprawdę Leon Koczaski. Urodził się w Łodzi 24 maja 1913 roku w rodzinie robotnika kolejowego i tu skończył w roku 1933 Miejską Szkołę Handlową. Już będąc uczniem działał w Związku Młodzieży Socjalistycznej. Latem 1933 r. podjął nieudaną próbę przedostania się do Związku Sowieckiego i za usiłowanie nielegalnego przekroczenia granicy został skazany na trzy miesiące aresztu. W więzieniu wstąpił do KPP. W grudniu 1935 roku Wojskowy Sąd Okręgowy w Łodzi wymierzył mu karę 4 lat więzienia za agitację i działalność komunistyczną, prowadzone w czasie odbywania przez L. Koczaskiego służby wojskowej. W czasie okupacji hitlerowskiej przyjął pseudonim „Bolek”. Pod koniec 1941 r. razem z Mieczysławem Moczarem oraz Ignacym Logą Sowińskim zorganizował konspiracyjną organizację o nazwie: „Front Walki za Naszą i Waszą Wolność”, która w połowie roku 1942 połączyła się z PPR. Leon Koczaski wszedł w skład Komitetu Łódzkiego PPR oraz został mianowany szefem sztabu łodzkiej GL. Na skutek dekonspiracji musiał opuścić Łódź i przebywał początkowo w Poznaniu, następnie w Warszawie by w sierpniu 1943 r. zostać sekretarzem okręgu PPR w Radomiu, skąd miesiąc poźniej został przeniesiony na takie same stanowisko w okręgu kieleckim. 30 listopada 1943 r. został ciężko ranny w walce z odziałem Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ – polska organizacja konspiracyjna o charakterze niepodległościowym i antykomunistycznym) w miejscowości Słaboszewice w powiecie sandomierskim i na skutek odniesionych ran zmarł 2 grudnia 1943 roku. Błędy w nazwach ulic świdnickich nie są czymś niezwykłym.
Przez dłuższy czas mieliśmy ulicę „Eksperantystów”. Była również ulica Hugo (zamiast Hugona) Kołłątaja. Dziś na nowych tablicach z czteropolowym herbem miasta Świdnicy na niebieskim tle widnieją także rażące błędy wywołujące śmiech u osób obeznanych z poprawną polszczyzną.
Kategoria: Nauki pomocnicze historii i pokrewne
