Historia nazw miejscowości w latach 1945-2006 + XVIII w. ▪ Wiesław J. Raszkiewicz
Powiat Świdnica w granicach 2006 r.
Marzec 2006 r.
| Nazwa obecna | Inne wcześniejsze nazwy urzędowe | Inne spotykane nazwy | Nazwy w 1944 r. inne w 1930 r. | Nazwy z mapy z 1741 r. (inne z mapy z 1780 r.) |
|---|---|---|---|---|
| - B - | ||||
| Bagieniec | Tychonów | Teichenau | Teichenau | |
| Bartoszówek | Bartoszowo | Bartoszewo, Bartoszów | Barzdorf | Bertelsdorff? |
| Biała | (też) Wieś Biała, Biała Wieś gm. Marcinowice | Klein Bielau | Belau | |
| Bojanice | Ludwików | Ludwigsdorf | Ludwigsdorff | |
| Bolesławice (kol) Bolesławice Świdnickie | Bolesławice Świdnickie | Bolesławiec | Bunzelwitz | (Bunzelwitz) |
| Boleścin | Boleszyn | Bolęcin | Pilzen | Pültzen (Piltzen) |
| Borów (J) | (k) Gniewomirowice | Borowo, Borowie | Bobrauseifersdorf | |
| Bożanów | Rogowo | Rogowa | Eckersdorf | (Eckersdorf) |
| Bratoniów (Mrowiny) | Karlshof | |||
| Bronów (J) | Będzin | Börnchen | Börnichen | |
| Bronówek (J) | Neu Börnchen | |||
| Buków (Śr) | Bockau | Bockau | ||
| Burkatów | Donołowo | Donałów | Burkersdorf, potocznie Donau? | Burkersdorff |
| Bystrzyca Dolna | Dolna Bystrzyca (k) Bystrzyca Polska | Nieder Weistritz | Pohln. Weistritz (Polnisch Weistritz) | |
| Bystrzyca Górna | Górna Bystrzyca | Ober Weistritz | Weistritz | |
| - C - | ||||
| Celów (J) | Preilsdorf | |||
| Chwałków | Fałków | Qualkau | ||
| Ciernie (Świebodzice) | Cyrla (K) Czarna Świdnicka | Zirlau | Zirlau | |
| Czechy | Czechynia | Czechinia | Friedrichsrode, poprz. Tschechen | Tschechern |
| Czernica (J) | (k) Darnów | Czernice Czerniowce | Dornberg, do 1935 Tschirnitz | Tschirnitz |
| Czeski Młyn (Czechy) | Friedrichsroder Mühle, do 1937 Tschechen-mühle | |||
| - D - | ||||
| Dobromierz (J) | Wysoka Góra | Hohenfriedeberg | Hoh Friedberg | |
| Dzierzków | Dzierżków | Dzierzkowa, Dzierzkowice | Dätzdorf | Dehndorff |
| - G - | ||||
| Gniewków (J) | Gierlachów, | Gerlachów Girlachów, Gieslaków | Girlachsdorf | Gerlachsdorff |
| Goczałków | Godków Duży | Godkowo, Godków, Goczałków Dolny | Gutschdorf | |
| Goczałków Górny | Godków Mały | Kohlhöhe, Ober Gutschdorf | ||
| Godzieszówek | Wiśnica | Godzieszów | Güntersdorf | |
| Gogołów | Gogolewo | Goglau | Goglau | |
| Gola Świdnicka | Gola | Guhlau | Guhlau | |
| Gołaszyce | Gołoszyce | Gohlitsch, poprz. Gohlitz | Gollitsch | |
| Gołębnik (Modliszów) | Taubenberg | |||
| Górka (J) (Borów) | Kolonie Gurke | |||
| Grabina (Strzegom) (kol) Grabina Śląska | Graby | Grabina Śląska | Gräben | |
| Granica | Półwieś | Halbendorf | Haltendorff | |
| Graniczna | Streit, do 1934 Ober- Nieder- | Streit | ||
| Grochotów | Szoberowo | Szaberowa | Hoymsberg | |
| Grodziszcze | Gródek Świdnicki | Grudek Świdnicki | do 1930 Königlich Gräditz | Gröditz (Graetz) |
| Grodziszcze Dolne (Grodziszcze) | Gródek Świdnicki (cz) | Nieder Gräditz | ||
| Gruszów | Gruszewo | Birkholz | (Birckholtz) | |
| - I - | ||||
| Imbramowice | Izabelin (k) Ingramowice | Ingramowice | Ingramsdorf | Ingramsdorff |
| - J - | ||||
| Jagodnik | Jakubowice (cz) | Polski Orzeł | Grunau-Jakobsdorf | (Grunau Ob., Nid.) |
| Jakubów | Jakubowice (cz), 1947 – Jakubów, Jakubowice | Jakubowiec | Jakobsdorf | |
| Jaroszów | (K) Jaryszów | Järischau | Järischau | |
| Jaskulin (J) | Majnardów | Möhnersdorf | ||
| Jaworzyna Śląska | (K) Jawornik Świdnicki | Königszelt | ||
| Jugowa (J) | Domanowice | Domaniewice | Hausdorf | Haussdorff |
| - K - | ||||
| Kalno | Kalinów | Kallendorf | ||
| Kątki | Kętrzyn | Kęczyn Matczyn | Käntchen | Cantichen (Käntchen -Gross, -Klein) |
| Klecin | Klettendorf | Klettendorff | ||
| Kłaczyna (J) | Kodyr (k) Choderz | Kauder | Kauder | |
| Kłopotna (Piotrowice św.) | Friedrichsrodung | |||
| Komorów | Cammerau | (Cammerau) | ||
| Kończyce (Mokrzeszów) | Ober Kunzendorf (cz) | |||
| Kostrza | Małanów | Malanów | Häslicht | Häslicht |
| Kotlina (J) (Bronów) | Kesselhäuser | |||
| Krasków | Kratzkau | |||
| Kraszowice (Świdnica) | Krasowice | Kroischwitz | (Kroischwitz) | |
| Kruków | Rabin | Rąbin | Raaben | Raben |
| Krzczonów | Biała Wieś gm. Pszenów | Weiss Kirschdorf | (Weiss Kirschdorff) | |
| Krzyżowa | (K) Krzyszów | Kreisau | (Craisse) | |
| - L - | ||||
| Lisi Kąt (Świdnica) | Fuchswinkel | (Fuchswinkel) | ||
| Lubachów | Gostyń | Breitenhain | Breitenhayn | |
| Lutomia Dolna | Wielka Wieś (cz), Lutomia (cz) | Litomia (cz) | Leutmannsdorf (cz) | Leitmansdorff (cz) (Leutmansdorff) (cz) |
| Lutomia Górna | Wielka Wieś (cz), Lutomia (cz) | Litomia (cz) | Leutmannsdorf (cz) | Leitmansdorff (cz) (Leutmansdorff) (cz) |
| - Ł - | ||||
| Łażany | Łazany | Laasen | Lahse | |
| Łękoszów (J) (Pietrzyków) | Wiesenberg | |||
| - M - | ||||
| Makowice | Schwengfeld | Schwenckfeld (Schwenck. + Erlicht) | ||
| Mała Lutomia | Lutomia Mała | Klein Leutmannsdorf | (Hundsfeld oder Kl. Leuthmansdorff) | |
| Mały Modlęcin | Mała Suchowola | Wólka, Modlęcinek | Neu Ullersdorf | |
| Marcinowice (kol) Marcinowice Świdnickie | (K) Marcinowskie | Milanów, Marcinowice Świdnickie | Gross Merzdorf | Gross Merzdorff |
| Marcinowiczki | Klein Merzdorf | |||
| Mielęcin (Śr) | Kurajewo | Popowice | Pfaffendorf | |
| Międzyrzecze | Mirów | Haidau | Heyde | |
| Mikoszowa | Bystrzewo | Niklasdorf | ||
| Milikowice | Jeżowo, Jeżewo, Jerzowo | Arnsdorf, poprz. Ober- i Nieder- | Arnsdorff (Ober, Nieder Arnsdorff) | |
| Miłochów | Miłochów Dolny | Miłowice Modliszów | Nieder Giersdorf | (Nieder Giersdorff) |
| Młyniec (Bystrzyca Dolna) | Annamühle | |||
| Modlęcin | Suchowola | Ullersdorf | Ullersdorff | |
| Modliszów | Małanów, Malanów | Hohgiersdorf | Hoh Giersdorff (Hohen Giersdorff) | |
| Mokrzeszów | Śniadowo | Kończyce (cz. górna) | Kunzendorf, poprz. Ober- i Nieder- | Kuntzendorff (Ober, Mittel, Nieder Kuntzendorff ) |
| Morawa | Morów | Muhrau | ||
| Mrowiny | Konradów | Konradswaldau | Conradswalda | |
| Mysłaków | Ciężkowice | Kaltenbrunn | Kaltenbrun | |
| - N - | ||||
| Niegoszów | Niekuszewo | Nitschendorf | (Nitschendorff) | |
| Nowice | Nowa Wieś | Neudorf | Neudorff | |
| Nowy Jaworów | Nowy Jawornik | Neu Jauernick | ||
| Nowy Pietrzyków (J) (Pietrzyków) | Neu Petersdorf | |||
| - O - | ||||
| Olszany | Olsza, Olszana | Olsze | Ölse | Ölsa |
| Omieciny (Burkatów) | Wieruszów Dolny | potocznie Zidląg | Ohmsdorf, potocznie Siedlung | (Ohmsdorff) |
| Opoczka | Ligota | Opoczno | Esdorf | (Esdorff) |
| - P - | ||||
| Panków | Pankowice | Pankowo | Penkendorf | (Pönckendorff) |
| Pasieczna | Piaseczno | Siedlec, Piaseczna | Zedlitz | Zedlitz |
| Pastuchów | Puschkau | Puschkau | ||
| Pełcznica (Wb) (Świebodzice) | Polsnitz | Polsnitz | ||
| Piechów (J) (Roztoka) | Roztoka Górna | Pięchów 1965 – Roztoka | Weidenpetersdorf, Ober Rohnstock | |
| Piekiełko (Kostrza) | 1965 – Kostrza | Kolonie Hölle, Hölle | ||
| Pietrzyków (J) | Pieczyków Górny | Hohenpetersdorf | ||
| Piotrowice Świdnickie | Piotrowice | Peterwitz | Peterwitz | |
| Pogorzała | Uniejów, Umiejów | Seifersdorf | Seitendorff (Seiffersdorff) | |
| Pożarzysko | Pożaryszcze | Hohenposeritz | Hoh Poseritz | |
| Przyłęgów | Preilsdorf | Preilsdorff | ||
| Pszenno | Pszenów | Pszennów | Weizenrodau | Weitzenrodau (Weitzenrode) |
| Pyszczyn (Śr) | Byczyna | Pitschen | Pitschen | |
| - R - | ||||
| Raczkowice (Modliszów) | Schindelhengst | |||
| Rajec (Kostrza) | Kolonie Himmel | |||
| Rogoźnica | Rogoźne (k) Rogozienko | Rogoźne Wielkie, Rogoźno | Gross-Rosen | Rohsen |
| Roztoka (J) | (też) Rostoka (k) Roztok nad Nisą Szaloną | Rohnstock | Rohnstock | |
| Rusko | Rawskie, Różko | Rauske | Rauske | |
| Rzędziny (Olszany) | Folgendorf | |||
| - S - | ||||
| Sady | Chróst | Sadko | Krotzel | |
| Serwinów (J) (Dobromierz) | Serbinów, Święć | Święc | Schweinz | |
| Siedlimowice | Kwiatowo | Schönfeld, potocznie Blumendorf? | Schönfeld | |
| Siodłkowice (J) | Szymanów (cz) | Schollwitz | ||
| Skarżyce | Grunów | Gronów | Grunau b. Striegau | Gruna |
| Słotwina | Zamkowo | Zamkowa | Schönbrunn | (Schönbrun) |
| Sosnów (Tworzyjanów) | Sosnowo | Kiefendorf | Kiefendorff | |
| Stachowice | Gross Friedrichsfelde | |||
| Stachowiczki (Lutomia) | Klein Friedrichsfelde | |||
| Stanowice | Stanowe | Standorf, do 1934 Stanowitz | ||
| Stary Jaworów | Stary Jawornik | Alt Jauernick | Jauernig (Jauernick) | |
| Stawiska | Teichau | |||
| Stefanowice | Godkowice | Sztabkowo | Stäubchen | (Steubchen) |
| Strzegom (kol) – Strzegom - Strzegom Miasto |
Striegau (kol) – Striegau - Striegau Stadt |
Striegau | ||
| Strzelce (kol) Strzelce Świdnickie | (poczt) Strzelce Świdnickie | Strehlitz | Gross Strehlitz | |
| Sulisławice | Zülzendorf | (Zülzendorff) | ||
| Szczepanów | Stefanów (K) Szczepańsk | Szaborowa | Stephanshain | Stephanshayn |
| Szymanów (J) | Szymanowice | Simsdorf | ||
| - Ś - | ||||
| Śmiałowice | Śmiłowice | Schmellwitz | Schmellwitz | |
| Świdnica (kol) – Świdnica Miasto - Świdnica Przedmieście - Świdnica Kraszowice |
(poczt) Świdnica Śląska (k) Świdnica Główna (k) Kraszewice |
Schweidnitz (kol) – Schweidnitz Oberstadt Hbf. - Schweidnitz Niederstadt - Croischwitzstadt, dawn. Jacobsdorf |
Schweidnitz | |
| Świebodzice | Frybork do 1946 | Fryborg | Freiburg i. Schl. | Freiburg |
| - T - | ||||
| Tarnawa | Tarnów | Tarnau | ||
| Tąpadła | Tampadel | |||
| Tomkowa | Antoniewo | Tunkendorf | Tunckendorff | |
| Tomkowice | Tomaszów | Thomaswaldau | ||
| Tworzyjanów | Florianów | Floriansdorf | ||
| - W - | ||||
| Wądolno (Krzczonów) | Bergthal | |||
| Weselina (Mrowiny) | do 1973 (Tarnawa) | Freudenthal | ||
| Wieruszów | Wieruszów Górny | Wierischau | (Wierisch.) | |
| Wierzbna | (też) Wierzbno | Würben | Wurben (Würben) | |
| Wieśnica | Aleksandrowo | Wiśnica | Fehebeutel | Fegebeutel |
| Wilków | Wilkowin | Wilkau | Wilckau (Wilkau) | |
| Wirki | Klein Wierau | (Klein Wiehrow) | ||
| Wiry | (też) Wiry Duże | Gross Wierau | Gross Wierau | |
| Wiśniowa | Rothkirschdorf | (Roth Kirschdorff) | ||
| Witków | Witynów | Wickendorf | Wickendorff | |
| Witoszów Dolny | Witoszów (cz) | Łukowa Dolna | Nieder Bögendorf | Bögendorff (cz) (Nieder Bögendorff) |
| Witoszów Górny | Witoszów (cz) | Łukowa Górna | Ober Bögendorf | Bögendorf (cz) (Ober Bögendorff) |
| Wostówka (Kalno) | 1945 – Żarowice (Mrowiny) | (obecnie też) Ostówka | Neu Sorgau | |
| - Z - | ||||
| Zastruże (Śr) | Sasterhausen | |||
| Zawiszów | Zawisów | Säbischdorf | (Sabersdorff) | |
| Zebrzydów | Zebrzydowa | Seiferdau | Seifridau, Seifriedau (Seiferdau) | |
| Złoty Las (Wb) | w użyciu do 1965, – urzędowo do 1996 | Goldene Waldmühle | ||
| - Ż - | ||||
| Żarów | (K) Żary | Saarau | (Saarau) | |
| Żelazów | Żelazowo | Eisdorf | ||
| Żółkiewka | Pielgrzymowo | Pilgramshain | ||
Na mapie okolic Świdnicy z ok. 1780 r. występują jeszcze samodzielne miejscowości, później wchłonięte przez Świdnicę:
- Kletschkau (Kleczków) – wieś, której następczynią była Kletschkauerstr., a obecnie ul. Kliczkowska
- Schreibendorf (Pisarzowice) – wieś w okolicy Parku Centralnego, po której wspomnieniem była niemiecka nazwa Placu Ludowego – Schreibendorferplatz, a obecnie tylko nazwa potoku wpadającego do Bystrzycy przy osiedlu Słowiańskim – Pisarzowicki Potok.
Miejscowości należące w 1945 r do pow. Świdnica, a teraz do pow. Wrocław
| Nazwa obecna | Inne wcześniejsze nazwy urzędowe | Inne spotykane nazwy | Nazwy w 1944 r. inne w 1930 r. | Nazwy z mapy z 1741 r. (inne z mapy z 1780 r.) |
|---|---|---|---|---|
| Borzygniew | Barkonin | Borkomin | Bergen, od ok. 1935 Borganic | |
| Chwałów | Babiniec, Zielony Gaj, Zielone Gaje | Frauenhain | ||
| Domanice | Domano | Domanze | Domanze | |
| Górzanka (Maniów) | Berghof | |||
| Maniów | Mianów | Berghof Mohnau, do ok. 1935 Wenig Mohnau | ||
| Maniów Mały | Mianów Mały | Wenig Mohnau | ||
| Rzędów (Chwałów) | Rzędowo | Rungendorf |
Uwagi:
- (cz) – część
- (K) – pierwsze powojenne nazwy przystanków kolejowych
- (J) – przy obecnej nazwie – miejscowość do 1945 r. w powiecie Jawor
- (Śr) – przy obecnej nazwie – miejscowość do 1945 r. w powiecie Środa Śląska
- (Wb) – przy obecnej nazwie – miejscowość do 1945 r. w powiecie Wałbrzych
- przy małych miejscowościach włączonych do większych – w nawiasie podano nazwę tej większej miejscowości
- (kol) – nazwy dworców / przystanków kolejowych
- (poczt) – wprowadzona przez Pocztę Polską do stosowania w adresie
- (obecnie kod 58-100)
Przy opracowaniu korzystano głównie z materiałów ze zbiorów:
1. Miejskiej Biblioteki Publicznej
2. Muzeum Dawnego Kupiectwa
3. Pana Sobiesława Nowotnego
Kategoria: Okolice
Tagi: Wiesław J. Raszkiewicz
-
Stanisław pisze:
18 maja 2021, o 17:54Czy są gdzieś podane objaśnienia skrótów w nawiasach?
-
admin pisze:
19 maja 2021, o 20:02Skróty uzupełnione
-
P Dziagacz pisze:
15 listopada 2022, o 15:58Witam serdecznie,
Czy jest szansa ustalić kiedy dokładnie wprowadzono nazwy LutomiaDolna i Lutomia Górna. W 1946 niemiecko brzmiącą Leutmmannsdorf ( pisownia zgodnie z treścią Rozporządzenia Ministrów) na Lutomia ( potem taką nazwę miały gromada i gmina).jednak brak informacji o rozszerzeniu nazw. Jedynie w 1967 w spisie nazw wsi – podziału administracyjnego figurują już obie oficjalnie.
Z góry dziękuję za pomoc.
